Các loại án gian bằng gỗ và phân biệt án gian với các ban thờ khác

Án gian thờ, hay còn được gọi là hán gian thờ  hoặc hương án thờ,… đây là một dạng bàn thờ đứng được sử dụng trong không gian thờ cúng gia tiên, đình chùa và nhà thờ. Nó được chế tác với các họa tiết chạm khắc cầu kỳ và đẹp mắt, mang đến vẻ đẹp đặc sắc và tinh sảo.

Thiết kế của án gian thờ thể hiện ở đường nét chặm trổ mạnh mẽ và tinh tế. Các chi tiết chạm khắc trên bề mặt của án gian thờ thường được thực hiện một cách cầu kỳ, và một số phần có thể được tô điểm bằng sơn vàng thiếp, tạo nên vẻ rực rỡ và lộng lẫy.

Những mẫu án gian phổ biến hiện nay

Trên thị trường hiện nay, có một số mẫu bàn thờ án gian đang được khách hàng yêu thích và đặt hàng nhiều. Dưới đây là một số mẫu án gian thờ phổ biến và được ưa chuộng:

• Án gian chân quỳ chạm khắc đầu rồng: Mẫu án gian này có chân thấp và hẹp, cho phép người cúng ngồi chân quỳ khi thờ cúng. Án gian thờ được chạm khắc hình ảnh đầu rồng, biểu tượng của quyền lực và sức mạnh, tượng trưng cho sự bảo hộ và may mắn.
• Án gian tứ linh khắc long, ly, quy, phượng: Đây là mẫu án gian thờ có họa tiết khắc các linh vật quan trọng như long, ly, quy và phượng. Mỗi linh vật mang ý nghĩa và tượng trưng riêng, ví dụ như long tượng trưng cho sự quyền uy, phượng tượng trưng cho sự phồn thịnh và thịnh vượng. Án gian tứ linh thường được chạm khắc tỉ mỉ và tinh xảo.
• Án gian tứ quỹ tùng, trúc, cúc: Mẫu án gian này có họa tiết khắc các cây cối như tùng, trúc và cúc, tượng trưng cho sự may mắn, phúc lộc và sự trường thọ. Án gian tứ quỹ thường mang đến một cảm giác thanh tao và tĩnh lặng trong không gian thờ cúng.

Ngoài ra, các mẫu án gian thờ khác cũng được ưa chuộng như án gian mai điểu và án gian ngữ phúc, mang ý nghĩa về sự tươi mới và phúc lợi.

Án gian thờ được chế tác từ nhiều loại gỗ khác nhau như gỗ hương, gỗ mít, gỗ sồi, v.v. Mỗi loại gỗ mang đến một tính chất và ý nghĩa khác nhau, đồng thời cũng ảnh hưởng đến giá cả của án gian thờ. Khách hàng có thể lựa chọn loại gỗ phù hợp với sở thích và khả năng tài chính của gia đình để tạo ra một không gian thờ cúng ấm cúng và trang trọng.

Các loại án gian thờ gỗ 

Việc chọn nguyên liệu để tạo ra một mẫu bàn thờ án gian đẹp và hiện đại là một vấn đề quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến chất lượng và ngoại hình của sản phẩm cuối cùng. Hiện nay, để đảm bảo chất lượng, án gian thờ thường được làm từ các loại gỗ tự nhiên có độ bền cao và mang lại màu sắc và mùi hương tự nhiên tuyệt vời.

Một số loại gỗ phổ biến thường được sử dụng để sản xuất án gian thờ là gỗ mít, gỗ sồi, và gỗ hương,…

Án gian thờ gỗ mít

Án gian thờ được làm từ gỗ mít là một lựa chọn phổ biến và ưa thích trong chế tác án gian thờ. Gỗ mít có nhiều đặc điểm thuận lợi, làm cho nó trở thành một nguyên liệu chất lượng cho việc tạo ra các mẫu bàn thờ án gian đẹp và hiện đại. Gỗ mít có thớ mềm và dễ gia công, ít bị cong vênh và nứt nẻ, đồng thời có độ bền tương đối cao. Nó có màu vàng sang trọng và sau một thời gian, gỗ mít có thể ngả sang màu đỏ và mang một mùi hương thơm nhẹ nhàng, tạo cảm giác dễ chịu. Trong phong thủy, các vật dụng chế tác từ gỗ mít mang lại giá trị tâm linh sâu sắc, thể hiện sự kính trọng và lòng thành của con cháu đối với tổ tiên và thần linh. Ngoài ra, gỗ mít cũng thể hiện sự giàu sang và đầy đủ của gia đình.

Một trong những ưu điểm nổi bật của bàn thờ án gian gỗ mít là tính khả dụng và tinh tế trong việc bố trí nội thất phòng thờ. Nó có thể dễ dàng di chuyển và có độ bền chắc với thời gian. Án gian được thiết kế với kích thước hợp lý phù hợp với mọi không gian khác nhau. Chất liệu gỗ mít chắc chắn và có màu sắc đẹp, tạo nên một không gian thờ cúng tâm linh trang nhã và hài hòa.

Bàn thờ án gian gỗ mít được chạm khắc rất chi tiết, tinh xảo và có nhiều hoa văn, họa tiết độc đáo. Mẫu án gian được sử dụng bằng gỗ mít tự nhiên 100% không pha tạp, đảm bảo độ chất lượng và đẹp mắt. Gỗ mít có độ bền chắc, ít bị cong vênh, không bị co ngót hay bị tác động của mối mọt. Đây là loại gỗ cao cấp nhưng có mức giá hấp dẫn, phù hợp với điều kiện tài chính của hầu hết các gia đình.

Án gian gỗ mít mang đến sự đẹp độc đáo, khác biệt so với các loại gỗ thông thường. Gỗ mít thường có màu vàng tươi sáng và khi để lâu, nó chuyển sang màu đỏ đậm vô cùng đẹp mắt. Mùi thơm nhẹ của gỗ mít cũng tương tự như mùi của trầm hương, làm cho nó trở thành nguyên liệu lý tưởng để tạo ra bàn thờ án gian thật tuyệt vời.

Án gian thờ gỗ gụ

Án gian thờ được làm từ gỗ gụ là một lựa chọn phổ biến và đáng chú ý. Gỗ gụ là loại gỗ có nguồn gốc từ cây gụ, có nhiều ưu điểm vượt trội.

• Gỗ gụ có màu sắc đẹp, khi mới khai thác thường có màu vàng, trong khi gỗ già hoặc để lâu có màu nâu đỏ hoặc nâu đậm, tùy thuộc vào độ tuổi của cây. Điều này tạo nên sự sang trọng và ấm cúng cho bàn thờ án gian được chế tác từ gỗ gụ.
• Đặc điểm nổi bật khác của gỗ gụ là độ nặng cao. Gỗ gụ có tỉ trọng lớn hơn so với các loại gỗ thông thường, điều này làm cho nó trở nên rất nặng. Điều này cũng đồng nghĩa với độ bền cao và khả năng chống trầy xước tốt của gỗ gụ, làm cho án gian thờ trở nên bền bỉ và khó bị hư hỏng.
• Gỗ gụ cũng có mùi hương đặc trưng. Mặc dù có một chút mùi hơi chua, nhưng không có mùi hăng khi ngửi. Điều này tạo nên một môi trường thời gian thật tuyệt vời và không gian thờ cúng thoải mái cho gia đình.
• Thớ gỗ gụ thường có cấu trúc thửng và mịn, với vân gỗ đẹp và đa dạng, tạo ra những hình dáng họa tiết đặc biệt và bắt mắt trên bàn thờ án gian. Điều này mang lại sự tinh tế và tạo điểm nhấn cho không gian thờ cúng.
• Gỗ gụ cũng được biết đến với độ bền và khả năng chống cong vênh. Nó ít bị co ngót và mối mọt so với nhiều loại gỗ khác. Án gian thờ được làm từ gỗ gụ thường có mức giá trung bình, phù hợp với nhiều gia đình và người tiêu dùng.

Tổng kết lại, án gian thờ gỗ gụ mang lại không chỉ sự đẹp mắt mà còn sự bền bỉ và độc đáo. Với màu sắc ấm áp, mùi hương dễ chịu, và độ nặng cao, gỗ gụ là nguyên liệu lý tưởng để tạo ra các mẫu bàn thờ án gian đẳng cấp.

Án gian thờ gỗ hương

Án gian thờ được chế tác từ gỗ hương là một sự lựa chọn tuyệt vời cho không gian thờ cúng và đồ thờ. Gỗ hương là loại gỗ được nhiều người ưa chuộng vì tính chất đặc biệt của nó. Gỗ hương có chất lượng chắc, mịn và cứng, tạo nên sự đẳng cấp và sang trọng cho bàn thờ.

• Một trong những ưu điểm nổi bật của gỗ hương là độ bền cao. Với độ cứng và chắc của gỗ, gỗ hương khá khó bị tác động bởi mối mọt. Cây gỗ hương có bản gỗ lớn, cho phép sử dụng nguyên khối để chế tác bàn thờ mà không cần ghép. Điều này giúp tăng độ bền và giảm nguy cơ cong vênh cho bàn thờ, đảm bảo rằng nó sẽ tồn tại và được sử dụng trong thời gian dài.
• Gỗ hương cũng có vẻ đẹp tự nhiên với vân gỗ và màu sắc đặc trưng. Vân gỗ của gỗ hương được sắp xếp đan chéo tạo nên một hình dáng độc đáo và tinh tế. Nhờ vậy, các sản phẩm chế tác từ gỗ hương có sự chiều sâu và sự đẹp mắt mà không cần nhiều công đoạn chế tác phức tạp.
• Tuy nhiên, nhược điểm duy nhất của gỗ hương là giá thành cao và sự hiếm có. Do độ hiếm và những đặc tính độc đáo của nó, các sản phẩm chế tác từ gỗ hương thường có mức giá cao hơn so với các loại gỗ khác. Tuy nhiên, giá trị và độ bền của gỗ hương cũng làm cho nó trở thành một lựa chọn đáng xem xét cho những ai đặc biệt quan tâm đến chất lượng và sự đẳng cấp của sản phẩm.
• Gỗ hương đá và gỗ hương đỏ cũng là những loại gỗ hương được ưa chuộng để chế tác đồ thờ cúng. Chúng có mức giá phải chăng và tuổi thọ cao. Gỗ hương có hàm lượng tinh dầu cao, tạo nên mùi thơm đặc trưng, mang lại không gian phòng thờ cảm giác thanh tịnh và tâm linh.

Gỗ hương cũng biểu hiện sự thành công, thịnh vượng và may mắn cho gia chủ. Với sự kết hợp giữa tính sang trọng  và ý nghĩa tâm linh, án gian thờ gỗ hương đang trở thành một sự lựa chọn phổ biến trong các gia đình Việt.

Gỗ vàng tâm

Gỗ vàng tâm là một loại gỗ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc và thường được sử dụng để làm các sản phẩm như bàn thờ gỗ, án thờ, sập thờ và các vật dụng liên quan đến thờ cúng. Chất liệu gỗ vàng tâm có đặc điểm vừa nhẹ nhàng, vừa cứng cáp và có độ bền cao.

Một trong những ưu điểm nổi bật của gỗ vàng tâm là khả năng tự chống mối, mọt. Điều này làm cho gỗ vàng tâm trở nên rất bền và có thể tồn tại trong thời gian dài mà không bị tác động bởi côn trùng gây hại. Ngoài ra, gỗ vàng tâm cũng có khả năng chịu nước và chịu ẩm tốt, do đó không dễ gãy hay mục trong quá trình sử dụng. Điều này đảm bảo rằng các sản phẩm chế tác từ gỗ vàng tâm sẽ có độ bền gần như trường tồn qua thời gian.

Tuy nhiên, một nhược điểm của gỗ vàng tâm là giá thành cao, do độ hiếm của cây gỗ vàng tâm. Sự hiếm có này đã làm tăng giá trị của gỗ vàng tâm trên thị trường. Điều này cũng tạo ra một thách thức khi mua bàn thờ gỗ vàng tâm, đòi hỏi người mua nên cẩn trọng và chọn mua từ các địa chỉ uy tín để tránh bị đánh tráo chất liệu gỗ. Việc lựa chọn một nguồn cung cấp đáng tin cậy là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và tính chính xác của sản phẩm.

Án gian thờ gỗ gõ đỏ

Án gian thờ gỗ gõ đỏ là một lựa chọn tuyệt vời cho việc chế tác đồ thờ cúng. Gỗ gõ đỏ có đặc tính cứng, bền và khả năng chống nước tốt. Thớ gỗ dày và mịn mang lại sự bền đẹp cho sản phẩm, và nó có thể tồn tại trong hàng trăm năm mà không bị hư hỏng. Gỗ gõ đỏ cũng có khả năng chịu được khí hậu nhiệt đới và gió mùa của Việt Nam.

Một trong những điểm đặc biệt của gỗ gõ đỏ là vân gỗ có màu đỏ đậm và được xếp theo hình cuộn xoắn sắc nét. Điều này tạo nên một vẻ đẹp độc đáo và thu hút sự chú ý. Thớ gỗ mịn mượt cung cấp một bề mặt dễ dàng để chạm khắc và cho phép tạo ra các chi tiết tinh xảo hơn so với nhiều loại gỗ khác.

Tuy nhiên, để tạo ra án gian thờ gỗ gõ đỏ hoàn thiện, yếu tố kỹ nghệ cũng đóng một vai trò quan trọng. Quá trình chế tác đòi hỏi người nghệ nhân phải có tay nghề cao và đam mê với nghề. Đảm bảo rằng gỗ đã được sấy khô đủ để không bị co ngót khi bổ mộng và chèn ép, điều này sẽ không ảnh hưởng đến những đường cưa mộng sắc nét trong quá trình gia công hoàn thiện.

Phân biệt án gian thờ và một số ban thờ khác

Trong việc chọn mua đồ thờ, ngoài án gian thờ, còn có nhiều loại ban thờ khác như sập thờ, tủ thờ và ô xa thờ. Tất cả các sản phẩm này đều được sử dụng để tạo không gian thờ cúng, nơi để đặt di ảnh, bát nhang và các vật phẩm thờ phượng cho người đã khuất. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn nhận biết và phân biệt từng loại đồ thờ này.

Án gian thờ

Án gian thờ là một loại bàn thờ được thiết kế tỉ mỉ và cầu kỳ hơn so với các loại bàn thờ thông thường. Được làm theo lối chân quỳ, án gian thờ có nhiều mẫu mã khác nhau như án gian mai điểu, án gian chữ phúc, án gian tứ linh hóa, v.v. Án gian thờ có những đặc điểm sau:

• Chiều cao thường cao hơn một chút so với bàn thờ thông thường (thường là 1m27).
• Chạm khắc những hoa văn đơn giản, không quá phức tạp, thường được sơn son và thiếp vàng.
• Các họa tiết trang trí tập trung chủ yếu vào viền và xung quanh đế thờ.
• Linh vật chính được sử dụng là rồng, thường có biểu tượng đầu rồng ở giữa hai chân bàn phía trước.

Thường thì án gian được chế tác và đóng mới theo yêu cầu của người mua bởi vì mỗi chiếc án gian thờ mang ý nghĩa khác nhau, do vậy, ít có mẫu đóng sẵn như các loại bàn thờ chung cư hay bàn thờ cỡ nhỏ. Ngoài ra, khi được gọi là án gian thờ, mẫu bàn thờ thường được sơn son và thiếp vàng, tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy và hoành tráng, đồng thời thể hiện giá trị văn hóa và tâm linh trong lễ nghi thờ cúng.

Sập thờ

Sập thờ là một loại đồ thờ có chiều cao thấp hơn so với các loại khác, được thiết kế với bốn chân trụ thường to và chắc chắn. Chân của sập thờ khá lớn thường có đường kính từ 18 đến 25cm. Mẫu sập thờ thường được sử dụng ở những không gian thờ cúng lớn và thường kèm theo bàn thờ nhỏ (bàn cúng cơm).

Thường thì trên bốn chân của sập thờ, người ta thường chạm khắc linh vật như cây mai điểu, dơi thọ, tứ linh, hóa, chuyện,… Điều này mang ý nghĩa tâm linh lớn, biểu trưng cho sự quyền uy và dũng mạnh. Trong số đó, mẫu sập thờ chạm tứ linh là mẫu phổ biến nhất.

Thiết kế của sập thờ thường tương đối mềm mại và chủ yếu được chế tác từ 100% gỗ hương, gụ hoặc vàng táu. Một số sập thờ có thể được sơn son và thiếp vàng để làm nổi bật màu sắc và họa tiết.

Tủ thờ

Tủ thờ được coi là một loại bàn thờ đứng, có thiết kế với bốn chân tiếp đất vững chắc và được bao quanh bởi bốn vách. Tủ thờ có thiết kế tổng thể tương tự như bàn thờ đứng, nhưng có khả năng chứa đựng các vật dụng sử dụng cho thờ cúng. Đây là nơi để đặt mâm, bát, đũa cúng, lọ hoa cúng, chậu rửa đồ cúng, sách cúng và nhiều vật phẩm khác.

Tủ thờ thường được chia thành hai phần, với phần dưới và bên hông được thiết kế làm tủ để đồ, trong khi phần trên thường có ngăn kéo để khi thờ cúng có thể kéo ra và bày đồ lễ. Tủ thờ thường được trang trí với các hoa văn phong phú, nhằm tôn lên sự trang nghiêm của không gian thờ. Hiện nay, có nhiều mẫu tủ thờ đơn giản và hiện đại được ưa chuộng.

Bàn thờ chấp tải

Bàn thờ chấp tải, còn được gọi là chấp tải thờ, là một loại bàn thờ cổ có kết cấu dạng vách và khung đố, tương tự như tủ thờ. Đặc trưng của bàn thờ chấp tải là các ô ván, khung, đố được chạm hoa văn cầu kỳ và tinh xảo, tạo nên nét đẹp cổ điển và trang trọng. Mặt trước của bàn thờ chấp tải có thể làm liền hoặc để trống phần dưới, gọi là hạ ban, trong khi hai bên hồi cũng có thể để trống hoặc làm cánh cửa để đồ lễ được bày trên bên trong. Điều này giúp bàn thờ chấp tải có công năng sử dụng tối đa và linh hoạt.

Bàn thờ chấp tải được sử dụng rộng rãi trong các gia đình, miếu, đền điện, đình, chùa và nhiều địa điểm tín ngưỡng khác. Với vẻ ngoài cổ điển và trang trọng, bàn thờ chấp tải không chỉ là nơi để cúng thờ mà còn là biểu tượng của sự tôn trọng và lòng thành kính đối với tổ tiên. Các chi tiết hoa văn cầu kỳ và tinh xảo trên bàn thờ chấp tải thể hiện sự chăm sóc và tôn vinh tinh thần thờ cúng trong văn hóa truyền thống.

Ô xa thờ

Ô xa thờ là một loại bàn thờ có chiều cao cao nhất trong ba loại bàn thờ. Đặc điểm nổi bật của ô xa thờ là trang trí cầu kỳ hơn và tập trung chủ yếu vào mặt trước của bàn thờ. Phần mặt ngoài của ô xa thường được tráng lớp họa tiết phức tạp, hình khối hoặc vòng cung, tạo nên một diện mạo ấn tượng. Linh vật được sử dụng phần lớn là hình ảnh sư tử, mình rồng hoặc các hoa văn phức tạp. Bốn chân của ô xa thường không có hoặc ít trạm khắc. Để tăng tính nghệ thuật cho sản phẩm, người ta thường sử dụng những miếng nhựa màu vàng có trạm khắc để trang trí.

Mỗi loại ô xa thờ có thiết kế và kiểu dáng riêng, tuy nhiên, nhìn chung, tất cả đều toát lên vẻ uy nghiêm, nét kì bí và sang trọng. Bàn thờ ô xa được thiết kế rất tinh xảo, mặt trước là nhiều ô kính, bên trong các ô kính là những hoa văn họa tiết được chạm khắc tinh xảo. Thường sơn son thiếp vàng hoặc thếp bạc được phủ hoàng kim, tạo nên một vẻ đẹp đặc biệt. Việc bảo quản bàn thờ ô xa trong các ô kính giúp bảo vệ và duy trì được độ bền cao của sản phẩm, đồng thời giữ được nét đẹp của các đường nét chạm khắc và màu sơn.

Trên đây là những thông tin mà Phúc Lâm Sơn Đồng chia sẻ tới các bạn về các loại án gian thờ bằng gỗ và cách phân biệt nó với các loại bàn thờ khác. Án gian thờ, với thiết kế tỉ mỉ và cẩn kỷ, mang đến vẻ đẹp trang trọng và tinh tế cho không gian thờ cúng. Có nhiều loại án gian thờ bằng gỗ với mẫu mã đa dạng như án gian mai điểu, án gian chữ phúc, án gian tứ linh hóa… Mỗi mẫu án gian thờ mang ý nghĩa riêng, tạo nên một không gian thờ cúng độc đáo và phản ánh tâm linh của gia đình.