Tìm hiểu chung về Ban Thờ Mẫu trong chùa

Ban thờ Mẫu trong chùa

Khi thăm các chùa ở miền Bắc, bạn sẽ thường thấy Ban thờ Mẫu gần với khu vực thờ Phật. Tùy vào kích thước của chùa, Ban thờ Mẫu có thể được đặt trong phòng riêng biệt hoặc là một phần của không gian chung, nhưng hầu hết các chùa đều dành một góc nhỏ để thờ Mẫu.

Kiến trúc “tiền Phật hậu Mẫu” hoặc “tiền Mẫu hậu Phật” thường được thấy trong các chùa, tạo ra một sự cân đối và phân chia rõ ràng nhưng vẫn thể hiện sự tôn trọng đối với cả hai. Trong một số trường hợp, thờ Mẫu và thờ Phật được đặt ngang hàng, tạo ra một không gian bình đẳng nhưng vẫn có sự phân biệt rõ ràng giữa hai vị thần.

Bằng cách này, có thể thấy rằng Ban thờ Mẫu là một phần quan trọng của không gian tôn nghiêm trong chùa, đồng thời cũng là biểu tượng của sự kính trọng và tôn vinh đối với nguồn gốc và vị trí quan trọng của Mẫu trong văn hóa và tâm linh dân tộc Việt Nam.

Ban thờ Mẫu là gì?

Ban thờ Mẫu trong chùa là nơi thể hiện sự tôn trọng và sùng bái đối với Thánh Mẫu Liễu Hạnh, một trong Tứ Bất Tử của người Việt. Mẫu Liễu Hạnh được xem như là mẹ của loài người và thường được tưởng thưởng là một vị Bồ Tát, có khả năng ban phước lộc và trừng trị những kẻ xấu xa.

Trong ban thờ Mẫu, người dân thường cầu nguyện để mong được ban phước, bảo vệ và giúp đỡ trong cuộc sống hàng ngày. Nơi đây không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là nơi để gửi gắm những ước vọng, mong muốn thoát khỏi những ràng buộc và bế tắc trong xã hội.

Mặc dù có thể có sự khác biệt trong cách bày trí và kiến trúc của ban thờ Mẫu tại từng chùa khác nhau, nhưng mục đích chính vẫn là tôn vinh và cầu nguyện đến Thánh Mẫu, hy vọng được nhận được sự ân phúc và sự bảo vệ từ người mẹ thiêng liêng.

Ban thờ Mẫu trong chùa có cấu trúc như thế nào?

Ban thờ Mẫu trong chùa thường bao gồm ba tầng cấu trúc: tầng trên không, tầng ngang trên bệ thờ và tầng hạ ban. Mỗi tầng có sự bài trí và sắp xếp khác nhau, nhưng vẫn theo nguyên tắc tổ chức cơ bản của ban thờ Mẫu trong các đền và điện.

• Tầng trên cùng thường là nơi treo đôi thanh xà bạch xà, tượng trưng cho sự linh thiêng và tinh túy của thần linh.
• Tầng ngang trên bệ thờ là nơi chính để đặt các bức tượng và hình ảnh của các vị thần, vị linh thiêng. Thường thì hàng cao nhất trên cùng sẽ là tam tòa thánh Mẫu, tiếp theo là các vị thần và tiên thánh khác như Chầu Bà, Quan Lớn, Hoàng bà chúa và các vị tiên khác.
• Tầng hạ ban thường được sử dụng để thờ cúng ông Ngũ hổ tướng quân, một trong những thần linh quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu.

Ngoài ra, trong mỗi không gian chùa cũng có các cung riêng để thờ phượng các vị thần linh khác như Ban Công Đồng, Ban Ngũ vị Tôn Quan, Ban Thập vị Quan Hoàng và Ban tứ phủ Chầu Bà.

Tín ngưỡng thờ Mẫu, một phần của văn hóa và tín ngưỡng, thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc. Điều này được thể hiện rõ nhất trong các nghi lễ giá hầu đồng, nơi mà những nhân vật trong 36 giá hầu đồng thường là những anh hùng dân tộc được tôn vinh.

Vì sao ban thờ Mẫu được đặt trong chùa?

Ban thờ Mẫu được đặt trong các chùa là kết quả của sự giao thoa và tương tác mạnh mẽ giữa đạo Phật và tín ngưỡng thờ Mẫu. Cả hai đều khuyến khích con người hướng đến việc làm thiện và từ bi, và nguyên tắc này đã rất phổ biến trong xã hội truyền thống của chúng ta. Sự bổ sung và hoàn thiện giữa hai loại tín ngưỡng này đã dẫn đến việc xây dựng ban thờ Mẫu trong nhiều ngôi chùa.

Ngoài là nơi để tôn vinh và cầu nguyện đến Thánh Mẫu, Ban thờ Mẫu còn là điểm đến cho những người muốn tu tâm tích đức và làm việc thiện hướng tới sự phát triển và hạnh phúc của con cháu. Còn đối với những người thờ Mẫu tại nhà, họ mong muốn được bảo vệ, may mắn và tài lộc dồi dào.

Tín ngưỡng thờ Mẫu mang lại nhiều giá trị tâm linh tích cực, và những người nghiên cứu sâu hơn có thể nhận ra sức mạnh tinh thần và lòng từ bi mà phong tục này mang lại.

Trong bài viết này của Phúc Lâm, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về ban thờ Mẫu trong chùa và những điều cần biết xoay quanh nó. Có thể nói, Ban thờ Mẫu là một phần của văn hóa tâm linh truyền thống của người Việt, biểu tượng của sự hoà hợp và đoàn kết giữa đạo Phật và tín ngưỡng thờ Mẫu. Sự hiện diện của ban thờ Mẫu trong các ngôi chùa thể hiện sự tôn vinh vị thần linh cao quý và sự kính trọng và lòng thành kính của con người với nguồn gốc và di sản tâm linh của dân tộc. Đồng thời, nó cũng là nơi để mọi người tìm kiếm sự an ủi, niềm tin và sức mạnh để đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Hy vọng rằng, việc hiểu biết về ban thờ Mẫu trong chùa sẽ giúp chúng ta thêm sâu sắc và trân trọng hơn về giá trị văn hóa và tâm linh của dân tộc Việt Nam.