Đền Cô Chín là một trong những ngôi đền thờ Tứ Phủ Thánh Cô nổi tiếng linh thiêng tại xứ Thanh. Được nhà nước công nhận là di sản văn hóa lịch sử cấp Quốc gia, ngôi đền này không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là điểm đến hấp dẫn du khách. Mỗi khi Tết đến Xuân về, Đền Cô Chín thu hút rất đông khách thập phương đến tham quan và dâng lễ, cầu mong bình an và tài lộc. Hãy cùng Phúc Lâm Sơn Đồng tìm hiểu về cô Chín cũng như đền thờ cô nhé.
Sự tích về cô Chín trong dân gian
Trong dân gian truyền kể rằng, Cô Chín, hay còn gọi là Cửu Thiên Huyền Nữ, là con gái thứ chín của Ngọc Hoàng Thượng Đế. Cô là một tiên nữ giáng trần, thường bán nước trước cổng đền Ba Dội và theo hầu Mẫu Sòng. Ban đầu, người trần mắt thịt không tin vào sự hiện diện của một tiên nữ linh thiêng như cô, mà ngược lại, họ cho rằng cô là yêu quái và tìm mọi cách xua đuổi, diệt trừ. Họ không nhận ra sự thánh thiện và quyền năng của cô, mà chỉ thấy những hiện tượng kỳ lạ xung quanh cô, dẫn đến những hành động thiếu suy nghĩ và ác ý.
Cảm thấy bất công, Cô Chín về tâu với Ngọc Hoàng để xin sự giúp đỡ. Ngọc Hoàng, hiểu rõ sự việc, đã thu giam hồn phách của những kẻ xấu và hành cho họ dở dại, dở điên như một hình phạt nghiêm khắc. Những kẻ này không những phải chịu đựng những cơn điên dại mà còn mắc trăm chứng hiểm nghèo. Khi thì họ phải lội dưới suối, khi thì trèo lên cây, luôn trong tình trạng nửa người nửa ma, sống không ra sống mà chết cũng không xong.
Những hành động của Cô Chín không chỉ nhằm bảo vệ bản thân mà còn để răn đe những kẻ ác ý, nhắc nhở mọi người về sự linh thiêng và quyền lực của các vị thần tiên trong tín ngưỡng dân gian. Sự tích về Cô Chín không chỉ là câu chuyện về sự trừng phạt mà còn là lời cảnh tỉnh về lòng kính trọng và niềm tin vào thế giới thần linh.
Một sự tích khác về cô Chín
Có một sự tích khác kể rằng, Cô Chín là tiên nữ hầu Mẫu trong đền Sòng, cai quản chín giếng thiêng. Cô thường dạo chơi khắp bốn phương trời và khi đến vùng Thanh Hóa, cô đã động lòng trước cảnh quan nơi đây. Cô đã hội họp tiên nữ, lấy gỗ cây sung làm nhà và cây si mắc võng để nghỉ ngơi.
Ý Nghĩa của các sự tích
Cả hai câu chuyện trên đều nhấn mạnh sự linh thiêng và quyền năng của Cô Chín, thể hiện qua khả năng bảo vệ và trừng phạt của cô. Sự tích cũng cho thấy mối liên hệ mật thiết của cô với các yếu tố tự nhiên, như suối và cây cối, và khẳng định vai trò quan trọng của cô trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại Việt Nam.
Đền Cô Chín ở đâu?
Đền Cô Chín tọa lạc trên con đường Trần Hưng Đạo thuộc thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, cách trung tâm Hà Nội khoảng 130 km theo hướng cao tốc Hà Nội – Ninh Bình. Địa chỉ cụ thể: Đường Trần Hưng Đạo, phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
Thần tích Đền cô Chín
Đền Cô Chín thờ Cửu Thiên Huyền Nữ, người con gái thứ 9 của Ngọc Hoàng Thượng Đế. Ngôi đền được khởi dựng vào thời Cảnh Hưng, triều vua Lê Hiển Tông (1740 – 1786). Vào năm 1993, đền được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp Quốc gia, và được tu sửa vào năm 2004.
Theo truyền thuyết, trong trận chiến giữa Tiền Quân Thánh và Chúa Liễu Hạnh tại Sòng Sơn, Chúa Liễu Hạnh biến thành rồng và ẩn náu tại nơi Cửu Thiên Công Chúa đang ngự – chín cái giếng thiêng. Cửu Thiên Huyền Nữ đã hóa phép che chở cho Chúa Liễu Hạnh, cùng với sự giúp đỡ của Phật Bà Quan Âm, giúp Chúa Liễu Hạnh thoát khỏi vòng vây. Chúa Liễu Hạnh sau đó quy y cửa Phật và kết nghĩa chị em với Cửu Thiên Huyền Nữ.
Nhằm ghi nhớ công ơn của Cửu Thiên Huyền Nữ, người dân đã lập đền thờ bên cạnh chín cái giếng thiêng. Trước đền là suối Sòng – dòng suối tự nhiên chảy qua đền Sòng và Đền Chín Giếng. Vì vậy, ngôi đền còn được gọi là Đền Chín Giếng hoặc Đền Cô Chín. Nhiều lễ hội nổi tiếng tại Thanh Hóa cũng được tổ chức tại đền.