Đền Mẫu Sòng Sơn và những lưu ý quan trọng

Đền Mẫu Sòng Sơn từ lâu đã trở thành một trong những địa danh nổi bật và thiêng liêng nhất của xứ Thanh. Nơi đây là biểu tượng của lòng thành kính sâu sắc mà người dân Thanh Hoá dành cho các vị Thánh Thần ngự trị. Trong bài viết này, Phúc Lâm Sơn Đồng sẽ cùng bạn khám phá chi tiết về Đền Mẫu Sòng Sơn và hướng dẫn cách hành hương dâng lễ đúng nghi thức!

Tổng quan về Đền Sòng Sơn

Đền Sòng Sơn ở đâu?

Đền Sòng Sơn, một công trình tôn giáo nổi bật, được xây dựng dưới triều đại vua Lê Hiển Tông (1740-1786), thuộc thế kỷ 18, và đã tồn tại gần 300 năm qua, chứng kiến biết bao thăng trầm lịch sử. Ban đầu, ngôi đền được dựng tại trang Cổ Đam, Phú Dương, Phủ Tống, tỉnh Thanh Hóa, nay thuộc phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây không chỉ là một địa điểm tâm linh quan trọng mà còn là biểu tượng văn hóa của xứ Thanh.

Đền Mẫu Sòng Sơn gắn liền với truyền thuyết Thánh Mẫu Liễu Hạnh hiển thánh, một trong Tứ Bất Tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam, và được xem là trung tâm lớn của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam – Tứ Phủ. Với bề dày lịch sử và giá trị văn hóa đặc sắc, đền Sòng Sơn đã trở thành điểm hành hương không thể thiếu đối với những người tín ngưỡng từ khắp mọi miền. Đền nổi tiếng là nơi linh thiêng bậc nhất xứ Thanh, thu hút hàng ngàn tín đồ không chỉ ở Thanh Hóa mà còn từ Nghệ An và các vùng lân cận, đặc biệt trong các dịp lễ hội lớn.

Chính vì sự linh thiêng và thiêng liêng của mình, đền đã trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh của người dân miền Trung, là nơi mà mỗi khi nhắc đến, người ta nghĩ ngay đến sự kính trọng và tôn thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Đền Sòng Sơn thờ ai?

Khi bước qua cổng Tam Quan của Đền Sòng Sơn, du khách sẽ được chào đón bởi một không gian rộng lớn với sân đình khoáng đãng, nơi đặt tượng Phật Bà Quan Âm đầy uy nghi và từ bi. Đi sâu vào bên trong, ngôi đền mở ra nhiều cung thờ, mỗi nơi đều mang ý nghĩa tâm linh đặc biệt. Các vị quan Hoàng, các cô, Đức Thánh Trần Triều, và Vua Cha Ngọc Hoàng đều có những ban thờ riêng, thể hiện sự đa dạng trong tín ngưỡng thờ cúng. Đặc biệt, tại khu vực cung cấm – nơi được xem là thiêng liêng nhất trong đền – là nơi thờ phụng Tam Tòa Thánh Mẫu, biểu tượng tối cao của tín ngưỡng Mẫu Tam – Tứ Phủ.

Không chỉ dừng lại ở đó, bên ngoài đền, gần dòng suối trong xanh, còn có một cung thờ vọng dành riêng cho Cô Chín Sòng Sơn, một trong những vị Thánh Mẫu nổi tiếng được nhân dân tôn kính, người mà bao thế hệ tin tưởng sẽ mang lại may mắn, bình an. Tất cả những yếu tố này tạo nên không gian đền Sòng Sơn thiêng liêng, nơi hội tụ tín ngưỡng và niềm tin sâu sắc của người dân.

Lễ hội đền Sòng

Hàng năm, từ ngày 10 đến 26 tháng 2 âm lịch, lễ hội đền Sòng Sơn diễn ra thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương. Ngày 25/2 âm lịch là ngày chính hội, được cho là ngày Thánh Mẫu Liễu Hạnh hạ giới. Mặc dù lễ chính chỉ kéo dài một ngày, nhưng các con hương tại đền đã bắt đầu chuẩn bị từ trước đó một tháng, thể hiện sự thành kính tuyệt đối đối với Thánh Mẫu.

Lễ hội đền Sòng bao gồm hai phần: Lễ và Hội. Phần lễ quan trọng nhất là lễ rước Thánh Mẫu Liễu Hạnh từ đền Sòng Sơn đến đền Chín Giếng, cùng với lễ tế nữ quan. Sau khi Thánh Mẫu được rước vào chính tẩm và an vị, nghi lễ tế nữ quan sẽ diễn ra trang nghiêm.

Phần hội được tổ chức sôi động, mang tính kết nối cộng đồng qua các trò chơi dân gian như đấu vật, hát đối chầu văn, tạo nên không khí vui tươi và gắn kết.

Hướng dẫn sắm lễ đền Sòng Sơn

Hàng năm, các con hương đệ tử đều nhất tâm về đền dâng bái Thánh Mẫu Liễu Hạnh để cầu mong một năm bình an và nhiều tài lộc cho gia đình. Thời điểm tốt nhất để chiêm bái tại đền là vào khoảng tháng Giêng đến tháng Hai âm lịch. Để tránh đông đúc và bất tiện, gia chủ nên hạn chế đến đền vào ngày chính hội, vì đây là lúc có rất đông du khách và người dân cả nước đổ về, khiến việc vào đền bái yết trở nên khó khăn.

Khi sắm lễ dâng Thánh Mẫu Sòng Sơn, kinh nghiệm dân gian khuyên nên chọn các lễ vật có màu đỏ làm chủ đạo, vì Mẫu Liễu Hạnh được tôn kính với màu đỏ. Theo quan niệm, hương hoa, oản quả có màu đỏ sẽ linh ứng và được Thánh Mẫu chứng giám.

Các lễ vật cơ bản khi đi lễ tại đền gồm: đĩa hoa, đĩa trái cây với nhiều loại quả, cơi trầu, thẻ hương, giấy tiền, cút rượu, xôi thịt, cánh sớ, và nên chuẩn bị thêm một quanh oản thành kính dâng lên Thánh Mẫu.

Hạ lễ tại đền Mẫu Sòng Sơn và những lưu ý quan trọng

Cách hạ lễ tại đền Mẫu Sòng Sơn

Sau khi dâng lễ và đợi hết một tuần hương, gia chủ có thể tiến hành hạ lễ và xin lộc, một bước quan trọng trong nghi thức thờ cúng. Trước khi hạ lễ, cần chỉnh đốn lại trang phục cho ngay ngắn, đảm bảo vẻ ngoài tôn nghiêm và thể hiện sự thành kính. Sau đó, gia chủ chắp tay, thành tâm cúi lạy ba vái trước mỗi ban thờ để thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng đối với các vị thần linh.

Tất cả tiền vàng (đồ mã) cần được mang đến khu vực hóa vàng theo đúng quy trình hướng dẫn. Khi tiến hành hóa vàng, gia chủ nên hóa từng lễ một, bắt đầu từ lễ của ban thờ chính để đảm bảo sự trang trọng và tuần tự trong nghi lễ. Sau khi hóa xong tiền vàng, gia chủ mới hạ các lễ vật dâng cúng khác. Khi hạ lễ, cần tuân theo trình tự từ ban ngoài cùng vào đến ban chính, thể hiện sự tôn trọng và chu toàn trong việc thờ cúng.

Những lưu ý khi hành hương đền Mẫu Sòng

Khi hành hương tại đền Mẫu Sòng Sơn, gia chủ cần chú ý những điểm sau:

• Trang ở hang ở những nơi linh thiêng. Tóc cần được chải gọn gàng để tránh va vào hương hoặc nến đang đốt.
• Thái độ nphục và tác phong: Quần áo cần gọn gàng, kín đáo. Tốt nhất là mặc áo dài, quần dài hoặc bộ đồ đi lễ. Tránh mặc quần đùi, váy ngắn, hay quần áo hghiêm chỉnh: Hành xử đúng mực, đi nhẹ, nói khẽ, giữ gìn vệ sinh khuôn viên đền.

Quy trình dâng lễ: Khi đến dâng lễ, nên khấn vái trước ban thờ bên ngoài để xin phép các quan cai quản đền tiếp độ cho gia tiên. Sau đó, gia chủ dâng lễ, đọc văn khấn, và chờ hết một tuần hương để hạ lễ và hóa vàng. Không cần sắm lễ vật quá lớn; chỉ cần một mâm lễ nhỏ đủ đầy và không gây lãng phí. Đặt tiền lễ đúng chỗ, như vào hòm công đức hoặc đĩa đựng tiền, tránh đặt lung tung vì điều này được coi là mất thiêng.

Khu vực sắp lễ và hóa vàng: Ban quản lý đền Sòng Sơn đã sắp xếp khu vực sắp lễ ở phía bên phải đền, nơi có nhiều mâm lễ với kích thước khác nhau. Gia chủ có thể chọn mâm lễ phù hợp nhưng cần trả lại đúng vị trí sau khi hoàn thành lễ. Khu vực cắm hoa tươi được đặt phía bên phải của khu đền chính. Sau khi hạ lễ, gia chủ có thể mang sớ đi hóa tại khu vực hóa sớ nằm ở khoảng sân bên trái của đền.