Trong quá trình xây dựng ngôi nhà, ngoài việc chọn lựa vật liệu xây dựng và thiết kế nội thất, chúng ta cũng cần việc quan tâm đến các yếu tố phong thủy và kích thước hợp lý. Trong đó, thước lỗ ban – một công cụ truyền thống của người Việt – đóng vai trò quan trọng để đảm bảo rằng ngôi nhà được xây dựng có được kích thước đẹp và hợp phong thủy. Hãy cùng Phúc Lâm khám phá loại thước này để hiểu rõ hơn về vai trò và ý nghĩa của nó trong việc xây dựng ngôi nhà hoàn hảo.
Thước Lỗ Ban là gì?
Thước lỗ ban là một công cụ truyền thống được dùng trong xây dựng nhà cửa và mộ phần, phản ánh cả hai mặt của phong thủy – Dương trạch và Âm trạch. Trên bề mặt của thước này, kích thước được phân chia một cách rõ ràng và chi tiết. Mỗi kích thước tương ứng với một cung may mắn hoặc không may.
Những cung có ý nghĩa tích cực thường được đánh dấu bằng màu đỏ, trong khi những cung mang ý nghĩa tiêu cực thường được đánh dấu bằng màu đen. Sự phân loại này giúp người sử dụng dễ dàng nhận biết và lựa chọn những kích thước phù hợp để áp dụng trong xây dựng, tránh xa những kích thước có thể mang lại sự bất lợi.
Nguồn gốc Thước Lỗ Ban
Theo niềm tin tín ngưỡng của người dân phương Đông, việc xây nhà không chỉ là việc đơn thuần về vật chất mà còn là việc tạo ra một không gian hài hòa, đúng phong thủy để mang lại may mắn và tài lộc cho gia chủ.
Hiểu rõ điều này, một thợ mộc tài năng từ vùng đất Lỗ (nay là tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc) trong thời kỳ từ 770 đến 476 trước Công Nguyên đã sáng tạo ra chiếc thước lỗ đặc biệt. Chiếc thước này là dụng cụ đo đạc, cũng là biểu tượng của sự hiểu biết về phong thủy và kích thước chuẩn trong xây dựng. Với các đánh dấu tường minh về các kích thước tốt và xấu, việc đo đạc và xây dựng trở nên thuận tiện và linh hoạt hơn. Từ tên của người thợ mộc tài ba này, người ta đã đặt tên cho loại thước này là “thước lỗ ban”.
Cấu tạo và phân loại
Cấu tạo
Cấu trúc của thước lỗ ban hiện nay chủ yếu là dạng thước dây, khi kéo ra sẽ thấy được chia thành 4 hàng. Hàng đầu tiên chứa các kích thước tính bằng centimet, hàng thứ hai và hàng thứ ba là một dãy chữ nhưng thực tế là hai cây thước lỗ ban với độ dài lần lượt là 38.8 cm và 42.9 cm được đặt lên nhau. Hàng thứ tư chứa các số đo riêng biệt được sử dụng chủ yếu tại khu vực Phúc Kiến, Hong Kong, và Đài Loan.
Ngoài hai loại thước có độ dài 38.8 cm và 42.9 cm, còn có thước lỗ ban dài 52.2 cm, dành riêng cho việc đo các khoảng thông thoáng của cửa chính, cửa sổ và các ô thoáng khác. Khi sử dụng thước này để đo kích thước, nếu kết quả rơi vào một cung màu đỏ, điều đó biểu thị là kích thước đó được coi là tốt; ngược lại, nếu rơi vào cung màu đen, có ý nghĩa là kích thước đó có thể không may mắn. Với cấu trúc đặc biệt như vậy, việc sử dụng thước lỗ ban trở nên đơn giản hơn bao giờ hết. Người dùng chỉ cần lấy kích thước của vật phẩm hoặc cấu trúc cần đo và so sánh với các cung tốt để có quyết định phù hợp.
Một số loại thước phổ biến
Trên thị trường ngày nay, có một loạt các loại thước lỗ ban với đa dạng kích thước để phù hợp với các nhu cầu cụ thể. Trong số này, loại phổ biến nhất vẫn là thước có độ dài 52.2cm, một biểu tượng truyền thống đã tồn tại từ hàng ngàn năm. Bên cạnh đó, xuất hiện thêm hai loại thước khác là 42.9cm và 38.8cm, được sử dụng theo các cách tính và thông số khác nhau.
- Thước 52.2cm (thông thủy): Được thiết kế để đo các khoảng thông thoáng như ô thoáng, cửa sổ, giếng trời và cửa chính. Thước này chia thành 8 cung lớn, mỗi cung lớn chứa 5 cung nhỏ, mỗi cung nhỏ có chiều dài 13mm. Kích thước nằm trong chữ đỏ được coi là tốt, trong khi kích thước nằm trong chữ đen là không may.
- Thước 42.9cm (dương trạch): Sử dụng để đo các chi tiết xây dựng và nội thất trong nhà như bậc thềm, phủ bì ngôi nhà, giường và tủ. Tương tự như thước 52.2cm, thước này cũng chia thành 8 cung lớn và mỗi cung lớn chứa 4 cung nhỏ. Thứ tự của 8 cung lớn là Tài, Bệnh, Ly, Nghĩa, Quan, Nạn, Hại, Mạng.
- Thước 38.8cm (âm phần): Được dùng để đo các phần âm trạch như mồ mả, bàn thờ và tiểu quách. Thước này chia thành 10 cung lớn, mỗi cung lớn chứa 4 cung nhỏ, sắp xếp theo thứ tự Đinh, Hại, Vượng, Khổ, Nghĩa, Quan, Tử, Hưng, Thất, Tài.
Trong cuộc sống hàng ngày, thước lỗ ban được sử dụng để đo đạc ở nhiều lĩnh vực như kiến trúc, xây dựng và phong thủy. Nó đáp ứng nhu cầu đa dạng của các chuyên gia và người dùng muốn tìm kiếm các kích thước phù hợp và đẹp mắt.
Ý nghĩa các cung trong thước Lỗ Ban
Mỗi cung trên thước lỗ ban mang đến một ý nghĩa sâu sắc, phản ánh các mối quan hệ và sự tương tác giữa con người và thế giới xung quanh. Ý nghĩa của từng cung được xây dựng dựa trên nghiên cứu về cuộc sống và các sự kiện trong đời sống hàng ngày.
- Cung Quý nhân (cung tốt): Được biết đến với tên gọi Nhất tài mộc cuộc, gồm 5 cung nhỏ là Quyền lộc, Trung tín, Tác quan, Phát đạt và Thông minh. Khi đo vật phẩm và gặp cung này, đó thường là dấu hiệu của sự khả quan, thành công trong công việc và sự thông minh, hiếu thảo của con cái và bạn bè.
- Cung Hiểm họa (cung xấu): Đôi khi còn được gọi là Nhị bình thổ cuộc, bao gồm 5 cung nhỏ là Tán thành (Án thành), Thời nhơn (Hỗn nhân), Thất hiếu, Tai họa và Trường bệnh. Gặp phải cung này có thể đồng nghĩa với các vấn đề như mất mát tài lộc, cuộc sống khó khăn và không may mắn trong nhiều mặt.
- Cung Thiên tai (cung xấu): Gồm 5 cung nhỏ là Hoàn tử, Quan tài, Thân bệnh (tàn), Thất tài và Cô quả (Hệ quả) với tên gọi Tam ly thổ cuộc. Gặp cung này có thể mang lại rủi ro và khó khăn trong cuộc sống gia đình, sức khỏe yếu đuối và mất mát về tài sản.
- Cung Thiên tài (cung tốt): Còn được biết đến với tên gọi Tứ nghĩa thủy cuộc, bao gồm 5 cung nhỏ là Thi thơ, Văn học, Thanh quý (Thiên quý), Tác lộc và Thiên lộc. Gặp cung này thường đồng nghĩa với may mắn về tài lộc, hạnh phúc gia đình và thành công trong sự nghiệp.
- Cung Phúc lộc (cung tốt): Còn có tên là cung Ngũ quan kim cuộc, với 5 cung nhỏ là Tử tôn (Trí tồn), Phú quý, Tấn bửu (Tiến bửu), Thập thiện và Văn chương. Gặp cung này thường đồng nghĩa với sự sung túc, thành công và hạnh phúc trong gia đình và công việc.
- Cung Cô độc (cung xấu): Thường được gọi là cung Lục cước hỏa cuộc, gồm 5 cung nhỏ là Bạc nghịch, Vô vọng, Ly tán, Tửu thực (Tửu thục) và Dâm dục. Gặp cung này thường đồng nghĩa với sự cô đơn, khó khăn và thất bại trong nhiều khía cạnh của cuộc sống.
- Cung Thiên tặc (cung xấu): Còn được biết đến với tên gọi Thất tai họa cuộc, bao gồm 5 cung nhỏ là Phòng bệnh, Chiêu ôn, Ôn tai, Ngục tù và Quan tài. Gặp cung này thường đồng nghĩa với sự rủi ro, khó khăn và thách thức trong cuộc sống.
- Cung Tể tướng (cung tốt): Cuối cùng, cung này được biết đến với tên gọi Bác bời thổ cuộc, với 5 cung nhỏ là Đại tài, Thi thơ, Hoạnh tài, Hiếu tử và Quý nhân. Gặp cung này thường đồng nghĩa với sự thành công, may mắn và hạnh phúc trong mọi mặt của cuộc sống.
Mỗi cung trên thước lỗ ban mang đến một thông điệp và ý nghĩa khác nhau, giúp người dùng hiểu rõ hơn về sự tương tác giữa kích thước và vận may trong cuộc sống.