Ý nghĩa của ngai thờ gia tiên và cách mua ngai thờ đẹp

Ngai thờ, còn được gọi là ỷ thờ, đã tồn tại từ lâu và là một trong những vật dụng quan trọng trên bàn thờ gia tiên, bàn thờ họ, bàn thờ tổ, v.v. Ỷ thờ được chế tác từ nhiều loại gỗ khác nhau, tạo nên sự đa dạng về màu sắc và kiểu dáng, mang đến vẻ đẹp độc đáo cho các vật thờ cúng. Để hiểu rõ hơn về ngai vàng gia tiên này, mời bạn tham khảo thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây của Phúc Lâm Sơn Đồng.

Ý nghĩa của ngai thờ gia tiên trong phong tục thờ cúng Việt Nam

Ngai thờ gia tiên, hay còn gọi là ỷ thờ, là một vật phẩm thờ cúng có ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong phong tục thờ cúng của người Việt. Xuất hiện từ lâu, ngai thờ thường thấy trên các bàn thờ tư gia, bàn thờ họ và bàn thờ gia tộc. Được làm từ gỗ hoặc đồng, ngai thờ chủ yếu được chế tác từ các loại gỗ như mít, dổi, vàng tâm và gụ. Những chi tiết chạm khắc trên ngai thờ thường bao gồm hình ảnh đầu rộng ngậm ngọc ở giữa, mặt Nguyệt ở trên và mặt Hổ Phù ở dưới, thể hiện sự tinh tế trong nghệ thuật.

Ý nghĩa của ngai thờ được biểu hiện qua các lớp biểu tượng chạm khắc. Với hình dáng như một chiếc ghế, ngai thờ tượng trưng cho vị trí cao nhất, nơi tổ tiên, ông bà có thể quan sát và chứng giám cho con cháu. Theo quan niệm âm dương, người đã khuất cần có nơi an tọa để dõi theo con cháu.

Mỗi gia đình và dòng họ đều tạo dựng không gian thờ cúng riêng, với ngai thờ là biểu tượng thiêng liêng, chứng giám lòng thành của các thế hệ đối với tổ tiên và ông bà. Ngai thờ còn được coi là nơi an vị các Thánh Thần trong đình, miếu.

Trong các dòng họ, ngai thờ cũng là nơi ngự của Thuỳ Tổ đại tôn, cùng với bài vị ghi dấu sự hiện diện của tổ tiên. Nơi đây thường được đặt các tấm ảnh và chân dung của ông bà, tổ tiên, ghi nhớ và tri ân sự có mặt của những người đã khuất.

Những gia đình nào không được dùng ngai thờ?

Ngai thờ, mặc dù phổ biến trong nhiều không gian thờ cúng như đình, chùa, miếu, và bàn thờ gia tiên, nhưng có một số gia đình không được phép sử dụng ngai thờ. Cụ thể:

• Con thứ: Trong phong tục thờ cúng, con thứ thường không được phép thờ ngai thờ. Ngai thờ thường được lưu truyền và sử dụng bởi con trưởng trong dòng họ.
• Nơi thờ thần linh: Các không gian chỉ thờ thần linh thổ địa, như cửa hàng hay chung cư cho thuê, cũng không sử dụng ngai thờ.

Khi đặt ngai thờ, cần chú ý một số điều sau:

• Ngai thờ nên được đặt ở vị trí cao nhất trên bàn thờ và ở chính giữa.
• Bên trong ngai thờ thường đặt bài vị, tượng trưng cho sự hiện diện của người đã khuất.
• Cần lựa chọn hướng đặt ngai thờ hợp phong thủy để tránh những điều không may.

Lưu ý khi sử dụng ngai thờ gia tiên

• Không đặt ngai thờ hương úp vào bên trong.
• Ngai thờ không được đặt ngang bằng hoặc thấp hơn bát hương.
• Cần giữ gìn vệ sinh và thường xuyên lau chùi để thể hiện lòng thành kính.

Nên chọn mua ngai thờ gỗ đẹp như thế nào là đúng?

Khi lựa chọn ngai thờ sao cho phù hợp với phong thủy và không gian thờ cúng, có một số điều cần lưu ý. Đây là vấn đề được nhiều gia đình hiện nay rất quan tâm. Dưới đây là ba yếu tố quan trọng mà bạn nên xem xét khi mua ngai thờ:

Chất liệu ngai thờ

Hiện nay, ngai thờ gia tiên chủ yếu được chế tác từ hai loại vật liệu là gỗ và đồng. Ngai thờ bằng đồng thường được ưa chuộng vì độ bền cao và thiết kế tinh tế, mang lại vẻ đẹp sang trọng và quý phái. Nhiều gia đình chọn đồng vì tính truyền đời của nó, phù hợp với ý nghĩa thờ cúng lâu dài.

Ngai thờ bằng gỗ, như gỗ mít hoặc gỗ gụ, cũng rất phổ biến nhờ vào màu sắc hấp dẫn và độ bền tốt. Với chất liệu này, bạn có thể yên tâm về khả năng chống mối mọt, giúp duy trì vẻ đẹp qua nhiều năm. Tùy thuộc vào nhu cầu và mục đích sử dụng, bạn có thể chọn loại vật liệu ngai thờ phù hợp nhất cho không gian thờ cúng của gia đình.

Mẫu mã ngai thờ

Khi chọn mua ngai thờ gia tiên, mẫu mã là yếu tố quan trọng mà bạn nên xem xét. Gia chủ cần tìm kiếm mẫu phù hợp với không gian thờ cúng cũng như thiết kế của bàn thờ gia đình. Hiện nay, có nhiều mẫu mã và mức giá khác nhau, nhưng phổ biến nhất là loại ngai đôi với hình rồng ngậm ngọc, thể hiện sự tôn nghiêm.

Phần tựa ngai thường được chạm khắc với chữ “thọ” và hình mặt nguyệt, kèm theo trụ đồng tròn xung quanh. Các kích thước ngai thờ hiện nay thường thấy là:

• Ngai thờ nhỏ: cao 75cm, ngang 44cm, sâu 38cm.
• Ngai thờ vừa: cao 87cm, ngang 50cm, sâu 40cm.
• Ngai thờ lớn: cao 1m07, ngang 61cm, sâu 50cm.

Việc lựa chọn kích thước và mẫu mã ngai thờ phù hợp là rất quan trọng, giúp đảm bảo sự cân đối và hài hòa trong không gian thờ cúng của gia đình.

Ngai thờ tổ tiên nơi thực hiện nghi thức thờ cúng

Ngai thờ tổ tiên là nơi linh thiêng để thực hiện nghi thức thờ cúng ông bà và người đã khuất. Vì vậy, bàn thờ cần được đặt ở vị trí cao ráo, sạch sẽ, và trang trọng nhất trong ngôi nhà, có thể là ở giữa hoặc trên tầng, tùy thuộc vào thiết kế.

Trên bàn thờ, cần có đầy đủ các đồ thờ cúng như bát hương, chân đèn, bài vị và di ảnh của người đã khuất, cùng với hương, hoa, và chén nước lã. Ngoài ra, có thể bổ sung bình trà, thức ăn và đồ vàng mã, tiền âm phủ. Đặc biệt, đồ vàng mã và tiền âm phủ cần được đốt (hóa vàng) để người quá cố có thể nhận được. Rượu cúng nên được rót xuống tàn vàng sau khi tàn tuần hương, giúp tạo nên sự hài hòa giữa âm dương, trời và đất, mang ý nghĩa triết lý sâu sắc.

Đối với người Việt, bàn thờ gia tiên là một phần thiết yếu trong mỗi gia đình, bất kể hoàn cảnh khó khăn ra sao. Bàn thờ cần có đèn thờ, bát hương, chân đèn, hương án, và đài rượu, tất cả đều là những vật gia bảo linh thiêng.

Cuối cùng, sau khi chuẩn bị xong lễ vật, chủ nhà sẽ thực hiện nghi lễ thờ cúng, khấn vái để mời tổ tiên về thụ lộc.

Những lưu ý khi thờ cúng tổ tiên, đền chùa, miếu phủ

Nghi lễ thờ cúng truyền thống của người Việt, diễn ra vào các ngày giỗ của ông bà, cha mẹ và những người đã khuất, mang ý nghĩa sâu sắc. Đây không chỉ là hành động thể hiện đạo hiếu mà còn là tấm lòng thương tiếc đối với người đã khuất.

Vào ngày giỗ, những gia đình có điều kiện thường tổ chức lễ cúng linh đình, mời họ hàng, bạn bè tham dự. Ngược lại, những gia đình khó khăn có thể dâng lễ đơn giản với bát cơm, quả trứng, đĩa muối, canh và ba nén nhang cùng cây đèn dầu.

Theo truyền thống, cách khấn cúng được thực hiện như sau:

• Bố đã khuất: Hiển khảo.
• Mẹ đã khuất: Hiển tỷ.
• Ông đã khuất: Tổ khảo.
• Bà đã khuất: Tổ tỷ.
• Cụ ông đã khuất: Tằng tổ khảo.
• Cụ bà đã khuất: Tằng tổ tỷ.
• Anh em đã khuất: Thệ huynh, Thệ đệ.
• Chị em đã khuất: Thể tỵ, Thể muội.
• Cô dì chú bác đã khuất: Bá thúc, Cô Di, Tỷ muội.
• Khấn chung: Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, nội ngoại gia tiên.

Qua đó, có thể thấy rằng người Việt rất coi trọng nghi thức thờ cúng tổ tiên. Dù gia đình có giàu có hay nghèo khó, nghi lễ này luôn được chuẩn bị chu đáo và trang trọng, phản ánh nét văn hóa đặc sắc của dân tộc.

Những vị trí không nên đặt ngai thờ gia tiên để tránh gặp điều xui xẻo

Việc lựa chọn vị trí đặt bàn thờ là điều rất quan trọng, gia chủ cần hết sức lưu ý để tránh những tai ương không mong muốn. Dưới đây là những vị trí nên tránh:

• Ngược với hướng của ngôi nhà: Đặt ngai thờ gia tiên ngược hướng với căn nhà có thể gây ra âm dương tương phản, dẫn đến tài vận hao hụt và ảnh hưởng đến nòi giống.
• Hướng ở các cung xấu: Bàn thờ nên được đặt theo hướng hợp với tuổi và mệnh của gia chủ để thu hút vượng khí. Những cung xấu có thể mang lại điều tiếng và lục đục trong gia đình.
• Cạnh nơi thiếu sạch sẽ: Không nên đặt bàn thờ ở gần những nơi ô uế như phòng bếp, nhà tắm hay nhà vệ sinh, vì những nơi này không mang lại không khí trang nghiêm.
• Trong phòng ngủ: Đặt bàn thờ trong phòng ngủ là điều cấm kỵ, có thể ảnh hưởng đến quan hệ vợ chồng và sức khỏe do mùi nhang khói.
• Đối diện với gương: Gương đối diện bàn thờ có thể thiếu tôn trọng với người đã khuất và làm giảm đi sự linh thiêng của bàn thờ.
• Dưới xà ngang: Đặt bàn thờ dưới xà ngang có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và vận thế của gia đình, tạo cảm giác nặng nề.
• Treo lơ lửng trên không: Bàn thờ cần có chỗ dựa vững chắc như tường, không nên treo lơ lửng, điều này giúp tạo cảm giác an toàn và thu hút tài lộc.

Việc chú ý đến những điểm này sẽ giúp gia đình có không gian thờ cúng trang trọng và bình an hơn.

Những lưu ý khác khi chọn vị trí đặt ngai thờ gia tiên

Ngoài việc tránh những vị trí không nên đặt bàn thờ, gia chủ cũng cần chú ý đến các yếu tố xung quanh để tối ưu hóa phong thủy, giúp mang lại sự thịnh vượng cho gia đình. Dưới đây là những điều cần lưu ý:

• Tránh đặt trên tầng thượng với mái tôn không chắc chắn: Điều này có thể gây cảm giác bất an và không ổn định.
• Không đặt dưới ô thoáng hoặc cửa sổ: Vị trí này có thể khiến năng lượng không được giữ lại, ảnh hưởng đến sự tôn nghiêm của bàn thờ.
• Tránh để dầm nhà đè xuống bàn thờ: Điều này có thể tạo cảm giác nặng nề và không tốt cho sức khỏe.
• Không để vật nhọn chiếu vào bàn thờ: Những vật nhọn có thể tạo sát khí, không tốt cho không gian thờ cúng.
• Không đặt linh vật thú dữ trong phòng thờ: Các linh vật như sư tử, hổ, hay kỳ lân không phù hợp và có thể mang lại năng lượng tiêu cực.
• Giữ khu vực bên trái bàn thờ gọn gàng: Bên trái nên luôn được lau dọn sạch sẽ để duy trì sự trang nghiêm.
• Tránh để đồ điện bên phải bàn thờ: Điều này có thể phạm phải sát khí của Bạch Hổ, không tốt cho phong thủy.
• Không đặt bàn thờ trên nóc tủ hoặc để đồ linh tinh bên trên hoặc dưới: Điều này có thể làm giảm tính linh thiêng và sự trang trọng của bàn thờ.

Chú ý đến những điểm này sẽ giúp gia đình duy trì được không gian thờ cúng trang nghiêm và an lành.

Nên chọn vị trí và hướng đặt ngai thờ gia tiên như thế nào?

Vị trí đặt bàn thờ

Trong phong thủy, việc đặt bàn thờ cần tuân theo nguyên tắc “Nhất vị, nhị hướng.” Điều này có nghĩa là vị trí đặt bàn thờ là yếu tố quan trọng nhất, sau đó mới đến hướng. Vị trí lý tưởng nhất là cung Âm Quý Nhân, nơi được coi là Đại Cát Khánh, giúp thu hút âm linh phù trợ, tạo thuận lợi cho công việc và tài lộc.

Một vị trí khác cũng tốt là Dương Quý Nhân, giúp mang lại sự bình an và hỷ khí cho gia đình. Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc đặt bàn thờ tại các cung như Diên Thọ, Tài Lộc, và Tử tức, giúp chế ngự hung khí và gia tăng phúc lộc cho gia chủ.

Hướng đẹp cho bàn thờ

Hướng bàn thờ nên được lựa chọn theo mệnh của gia chủ, ưu tiên các hướng tốt như Sinh Khí, Phúc Đức, Thiên Y, và Phục Vị. Tránh đặt bàn thờ theo các hướng hung, như Ngũ Quỷ, Lục Sát, Tuyệt Mệnh, và Họa Hại, để bảo đảm không gian thờ cúng được bình an và thịnh vượng.

Việc chọn đúng vị trí và hướng đặt bàn thờ sẽ góp phần tạo nên không khí trang nghiêm và thu hút tài lộc cho gia đình.

Những điều cấm kỵ khi đặt và bày trí bàn thờ

Để tránh các điều kiêng kỵ trong việc thờ cúng tổ tiên, bạn nên tham khảo những vị trí và cách bày trí bàn thờ dưới đây:

• Tránh đặt ngai thờ gia tiên đối diện cửa ra vào: Cửa ra vào là nơi đón sinh khí và tài lộc. Nếu bàn thờ đối diện với cửa, có thể ảnh hưởng đến sự may mắn của gia đình. Nếu không thể tránh, hãy sử dụng màn che để tạo sự yên tĩnh.
• Tránh ngai thờ gia tiên thờ ở lối đi lại hoặc dưới chân cầu thang: Những vị trí ồn ào sẽ làm giảm tính trang trọng của không gian thờ, đồng thời có thể gây hao hụt vận may. Nơi đặt bàn thờ nên thanh tịnh để tôn vinh sự linh thiêng.
• Không đặt bàn thờ dưới tầng 1 trong nhà nhiều tầng: Bàn thờ nên được đặt ở vị trí cao nhất để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe các thành viên. Đặt bàn thờ ở tầng dưới có thể dẫn đến tình trạng bất hòa trong gia đình.
• Tránh đặt bàn thờ ở nơi có gió và ánh nắng chiếu trực tiếp: Gió và ánh sáng mặt trời mang nhiều dương khí, không phù hợp với không gian thờ cúng. Việc này có thể gây khó khăn trong học tập, làm việc, và tạo cảm giác bất an cho gia đình.

Bằng cách tuân thủ những nguyên tắc trên, bạn sẽ tạo ra một không gian thờ cúng trang nghiêm, linh thiêng, góp phần mang lại bình an và tài lộc cho gia đình.