Tin tức
Tìm hiều chung về Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử
Th3
Bước chân ai đi vào thế giới của Phật giáo Việt Nam, không thể không dừng lại trước hình ảnh uy nghiêm của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Đây không chỉ là một dòng thiền, mà còn là một biểu tượng tinh thần sâu sắc của lòng dân Việt. Với sự kết hợp tinh tế giữa tu tập và hòa nhập với cuộc sống, phái thiền Trúc Lâm đã ghi dấu ấn mạnh mẽ vào văn hóa và tư tưởng của đất nước.
Tìm hiểu về Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử không chỉ là việc khám phá về lịch sử và những người sáng lập, mà còn là việc tìm hiểu về tinh thần, đặc điểm và tư tưởng mà phái thiền này mang lại. Với nguyên tắc “Phật tại tâm” và khát vọng “cư trần lạc đạo,” Thiền phái Trúc Lâm đã trở thành một điểm đến tinh thần cho những ai khao khát tìm kiếm sự an lạc trong cuộc sống hối hả ngày nay.
Hãy cùng nhau khám phá sâu hơn về tinh thần và triết lý của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, để hiểu rõ hơn về sức mạnh tinh thần và ảnh hưởng của nó đối với văn hóa và đời sống của người Việt.
Sự hình thành
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử là một trong những dòng Thiền đặc trưng của văn hóa Việt Nam, được vua Trần Nhân Tông lập vào thế kỷ XIII. Sự ra đời của Trúc Lâm là một minh chứng rõ ràng cho sự phát triển sâu rộng của Phật giáo tại Việt Nam, được người dân trong thời đại đón nhận và phát triển mạnh mẽ.
Dòng Thiền Trúc Lâm Yên Tử mang trong mình tinh hoa của văn hóa Đại Việt, với tư tưởng cao quý về nhập thế và không chia lìa đạo với cuộc sống. Mục tiêu của thiền phái này là kích thích sự hòa nhập giữa tu tập và cuộc sống hàng ngày, giúp người tu theo đạo Thiền cũng như hoàn thành tốt trách nhiệm công dân với đất nước.
Vào đầu thế kỷ XIII, ba dòng thiền Tỳ Ni Đa Lưu Chi, Thảo Đường và Vô Ngôn Thông dần dần hội nhập thành một, mở ra cánh cửa cho sự liên kết giữa Phật giáo thời Lý và Trần. Vào tháng 8 năm 1299, vua Trần Nhân Tông từ trấn Thiên Trường rời cung đi tu trên núi Yên Tử, nhận danh hiệu Hương Vân Đại Đầu Đà hay còn gọi là Trúc Lâm Đại Đầu Đà, là người sáng lập ra Trúc Lâm.
Theo sách “Thiền sư Việt Nam“, giai đoạn đầu của thiền phái, từ thế kỷ XIII đến giữa thế kỷ XIV, có 8 thiền sư nổi bật là Thông Thiền, Huệ Trung, Ứng Thuận, Tức Lự, Tiêu Dao, Pháp Hoa, Trúc Lâm, và Huyền Quang. Phái thiền Trúc Lâm khởi nguồn từ truyền thống của núi Yên Tử nên thường được gọi là thiền phái Trúc Lâm Yên Tử để phân biệt với các thiền phái ở nước khác.
Vua Trần Nhân Tông, hay còn được biết đến với tên Trần Khâm, đã thành lập phái thiền với ý định thống nhất Phật giáo ở Đại Việt. Ông đã tìm kiếm sự hướng dẫn từ Thiền sư Tuệ Trung Thượng Sĩ và đạt được sự giác ngộ. Do đó, phái thiền Trúc Lâm chịu ảnh hưởng sâu sắc từ truyền thống Yên Tử và Thiền sư Tuệ Trung. Núi Yên Tử được thiền sư Huyền Quang chọn làm nơi khai sơn, mở đầu cho Phật giáo Trúc Lâm. Ba vị sơ tổ đầu tiên của phái thiền Trúc Lâm là Trúc Lâm Đầu Đà, tôn giả Huyền Quang và tôn giả Pháp Loa.
Vua Trần Nhân Tông, còn được gọi là Ngự Giác Hoàng, đã lập ra phái thiền với mục tiêu thống nhất Phật giáo Đại Việt. Ông đã trị vì đất nước trong 15 năm (1278 – 1293) trước khi nhường ngôi cho con trai và rời cung đi tu tại Ninh Bình, sau đó tìm đến núi Yên Tử, Quảng Ninh và lập Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Ông được nhân dân tôn kính với danh hiệu Phật hoàng, và việc lập ra dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử đã góp phần quan trọng trong việc thống nhất toàn bộ Phật giáo, thúc đẩy tri thức Phật giáo, tổ chức giáo hội và huấn luyện tăng ni cũng như đạo hữu.
Tam Tổ Trúc Lâm
Thiền phái Trúc Lâm, một dòng Thiền thuộc hệ Phật giáo, đặc trưng bởi sự tu tập và phát triển tinh thần, có nguồn gốc từ pháp môn Thiền Tông, được Bồ Đề Đạt Ma truyền đạt.
Tam Tổ Trúc Lâm, bao gồm Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang, là ba nhân vật quan trọng của phái Thiền này.
- Trần Nhân Tông (1258 – 1308), với danh hiệu Hương Vân Đại Đầu Đà, là người sáng lập ra Trúc Lâm khi rời cung đi tu tại chùa Hoa Yên vào năm 1299. Ông được coi là tổ sư đầu tiên của dòng Thiền Trúc Lâm.
- Pháp Loa(Đồng Kiên Cương, 1284 – 1330), là người thông tuệ, xuất gia từ tuổi 21 và được Trần Nhân Tông giao trọng trách lãnh đạo giáo hội Trúc Lâm. Ông đã có những đóng góp quan trọng trong việc tổ chức các hoạt động Phật giáo, xây dựng cộng đồng tăng sĩ và Phật tử.
- Huyền Quang(Lý Đạo Tái, 1254 – 1334), từng là quan trong triều, sau đó đi tu và được coi là đệ tử của Pháp Loa. Ông là một tác giả văn học lớn của Phật giáo và thời Trần. Xuất gia vào tuổi 51, Huyền Quang trở thành tổ sư thứ ba của dòng Thiền Trúc Lâm.
Ba vị tổ sơ này đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và lan rộng phong trào Thiền Trúc Lâm, góp phần làm cho nó trở thành một biểu tượng tinh thần sâu sắc của người Việt. Nhờ vào công lao của Tam Tổ Trúc Lâm mà phái Thiền này đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa Phật giáo Việt Nam.
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử ngày nay
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, dù đã trải qua hàng thế kỷ, vẫn tiếp tục phát triển và lan rộng đến ngày nay. Cuối thế kỷ XX, sự xuất hiện của Hòa thượng Thanh Từ đã đem lại sự sống mới cho tinh thần của phái Trúc Lâm Yên Tử. Ông là một nhà sư tâm huyết, nỗ lực khôi phục và phát triển phái thiền Trúc Lâm, bằng cách thành lập nhiều thiền viện và tổ chức các khóa tu. Năm 2002, ông đã trùng tu Chùa Lân và thành lập Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, sau đó năm 2005, ông cũng thành lập Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên.
Hiện nay, phong trào Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử vẫn tiếp tục mạnh mẽ và phát triển không ngừng. Đến năm 2013, đã có hơn 60 thiền viện, thiền tự và 100 đạo tràng học Phật tu thiền theo phong cách Trúc Lâm Việt Nam. Ông đã mở rộng hoạt động của mình ra nước ngoài, lập Thiền viện ở Hoa Kỳ, Canada, Pháp và Úc.
Tinh thần nhập thế của Thiền phái Trúc Lâm vẫn tiếp tục được thể hiện qua các đệ tử sau này. Họ không chỉ chú trọng vào sự phát triển và hòa nhập với dân tộc trong công cuộc xây dựng đất nước, mà còn tạo ra một bản sắc riêng, ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống chính trị, văn hóa và xã hội của Việt Nam.
Hiện nay, trên toàn quốc có hơn 58 Thiền viện theo phái Trúc Lâm Yên Tử. Một số Thiền viện nổi tiếng bao gồm Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam ở Tây Nam Bộ, Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã tại Thừa Thiên – Huế, Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm ở Quảng Ninh, và nhiều Thiền viện khác trải dài từ Bắc vào Nam.
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử vẫn tiếp tục là một biểu tượng tinh thần sâu sắc của người Việt, thể hiện sự kiên định và sự hòa nhập của Phật giáo trong văn hóa và đời sống của đất nước.
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử – một biểu tượng tinh thần của Phật giáo Việt Nam. Tinh thần nhập thế, tư tưởng cư trần lạc đạo và niềm tin vào sức mạnh của Phật tại tâm đã được khám phá. Hy vọng rằng thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự đóng góp và ảnh hưởng của phái thiền này trong văn hóa và đời sống của người Việt, cũng như trên con đường tu tập của chính bạn.
