Tìm hiểu về Chầu Bảy Kim Giao trong Tứ Phủ Chầu Bà

Chầu Bảy Kim Giao, thường được gọi ngắn gọn là Chầu Bảy hoặc Chầu Bảy Mỏ Bạch, là một vị thánh chầu thứ bảy trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà. Chầu được thờ chính tại đền Kim Giao, nay được gọi là đền Mỏ Bạch, nằm trên đất Thái Nguyên. Với vị trí quan trọng trong tín ngưỡng, Chầu Bảy Kim Giao đứng sau Chầu Lục Cung Nương và trước Chầu Tám Bát Nàn trong thứ bậc các thánh chầu.

Thần tích

Theo thần tích, Chầu Bảy Kim Giao sinh ra trong một gia đình dân tộc thiểu số tại vùng Thanh Liên, Mỏ Bạch thuộc Thái Nguyên. Trong thời kỳ đất nước loạn lạc, Chầu đã đứng lên cùng dân bản và triều đình quyết tâm dẹp yên các cuộc nổi loạn, bảo vệ bờ cõi của vùng Mỏ Bạch. Khi hòa bình trở lại, Chầu không chỉ hướng dẫn dân chúng canh tác nông nghiệp và chăn nuôi mà còn đặc biệt chú trọng việc trồng chè Tuyết, một loại chè nổi tiếng và đặc sản của vùng. Nhờ công lao của Chầu, Thái Nguyên ngày nay vẫn giữ được danh tiếng là vùng trồng chè hàng đầu Việt Nam. Sau khi thác hóa, Chầu được Mẫu giao cho cai quản vùng rừng núi Mỏ Bạch, tiếp tục bảo vệ và che chở cho nhân dân nơi đây.

Chầu Bảy Kim Giao hay Chầu Bảy Tân La ?

Có một thần tích khác cho rằng Chầu Bảy Kim Giao còn được biết đến với tên gọi Chầu Bảy Tân La. Theo truyền thuyết này, Chầu Bảy là một nữ tướng dưới trướng của Hai Bà Trưng, cùng với Chầu Tám Bát Nàn dẹp giặc ngoại xâm. Sau khi thác hóa, Chầu được thờ ở vùng Tân La (Hưng Yên) và từ đó mang danh Chầu Bảy Tân La. Tuy nhiên, theo quan điểm của tác giả, cách lý giải này chưa hoàn toàn chính xác. Ngôi đền ở Tân La, Hưng Yên chỉ thờ duy nhất Chầu Tám Bát Nàn Đông Nhung Tướng Quân Vũ Thị Thục. Do đó, tên gọi Chầu Bảy Kim Giao được cho là phù hợp và chính xác hơn, khi gắn liền với địa danh Mỏ Bạch, Thái Nguyên, nơi Chầu Bảy thực sự có vai trò lịch sử và văn hóa nổi bật.

Hầu giá

Chầu Bảy Kim Giao là một trong những vị thánh chầu ít khi ngự đồng nhất trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà. Hiếm khi có người hầu đồng nào thỉnh được Chầu Bảy về ngự, ngoại trừ tại đền chính của Chầu. Khi về ngự đồng, Chầu Bảy thường mặc áo màu tím hoặc màu xanh. Sau nghi thức khai cuông, Chầu thường múa mồi để chứng lễ cho người hầu đồng, thể hiện sự linh thiêng và uy nghiêm của mình.

Đền thờ

Đền chính thờ Chầu Bảy Kim Giao, nay gọi là Mỏ Bạch Linh Từ, tọa lạc tại vùng Thanh Liên, Mỏ Bạch, nơi Chầu từng sinh sống. Ngôi đền này nằm trên đường Dương Tự Minh, phường Quang Vinh, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên. Được xem là ngôi đền linh thiêng bậc nhất trong khu vực, đền Mỏ Bạch Linh Từ không chỉ là nơi thờ tự mà còn là một điểm đến tâm linh nổi tiếng, chỉ cách Hà Nội khoảng 90 km.

Ngày tiệc

Ngày 21 tháng 7 âm lịch hàng năm là dịp lễ hội tiệc Chầu Bảy Kim Giao. Vào ngày này, người dân và các tín đồ từ khắp nơi tụ hội tại đền để dâng hương, làm lễ và tưởng nhớ công đức của Chầu. Lễ hội không chỉ là dịp để tri ân mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, chia sẻ những giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc.

Bản văn Chầu Bảy Kim Giao

Sau đây là bản văn Chầu Bảy mà Phúc Lâm sưu tầm:

Thỉnh mời Chầu Bảy Kim Giao

Đêm đêm chầu mắc võng đào họa ca

Đền thờ rừng núi bao la

Đầu non thác đổ xa xa hổ gầm

Đền thờ lập ở sơn lâm

Rừng thiêng nước độc bốn bề bao quanh

Đền thờ cao ngất non xanh

Lô xô đá mọc chung quanh đường đèo

Đền thờ vượn hót thông reo

Hang sâu vực thẳm cảnh đèo vắng tanh

Gà rừng thường lệ điểm canh

Bát muôn tiên nữ vin cành hái hoa

Dạo chơi phong cảnh sơn hà

Kim giao Mỏ bạch,Tân La linh từ

Tiếng đồn khắp hết thượng du

Anh linh thần nữ đền thờ tối linh

Thái Nguyên sơn thủy hữu tình

Quyền chầu cai quản sơn tinh mọi loài

Khi lên tấu đối thiên đài

Cưỡi mây nương gió khoan thai đi về

Dạo chơi non nước giang khê

Lúc lên tỉnh Lạng lúc về Kim giao

Bạn tiên mừng rỡ đón chào

Núi non trùng điệp thấp cao tầng tầng

Non tiên lạc thú hồng trần

Đền thờ phong cảnh mọi phần mọi xinh

Có phen Định Hoá hiện hình

Võ Nhai, Đồng Hỷ, Phú Bình , Phổ Yên

Thái Nguyên phong cảnh thiên nhiên

Ngàn thu tạo dựng lập đền Kim Giao

Nước trong như suối động đào

Non xanh như vẽ cù lao thị thành

Đêm khuya gió mát trăng thanh

Thông reo chim hót đầu ghềnh hoạ ca

Nhạc thiều văng vẳng xa xa

Quảng Hàn khéo gọi Hằng Nga khéo mời

Phép tiên vốn thực người trời

Giáng lâm dương thế cứu người trần gian

Lòng thành thắp nén tâm nhang

Hương hoa trái quả,thượng đàn kính dâng

Thỉnh chầu chắc giáng lai lâm

Khuông phù đệ tử thiên xuân thọ trường

Trên đây là một bài viết nhỏ về Chầu Bảy Kim Giao dựa trên những thông tin mà Phúc Lâm đã tìm hiểu và tham khảo. Chầu Bảy Kim Giao không chỉ là một vị thánh chầu trong tín ngưỡng dân gian mà còn là biểu tượng của sức mạnh, lòng dũng cảm và lòng trung thành với dân tộc. Những thần tích và truyền thống về Chầu Bảy không chỉ làm phong phú thêm văn hóa tâm linh của dân tộc Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng lớn cho mọi người trong việc gìn giữ và tôn vinh những giá trị truyền thống. Đồng thời, thông qua việc tìm hiểu và nắm bắt sâu hơn về Chầu Bảy Kim Giao, chúng ta cũng có thể hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam.