Trong văn hóa Việt Nam, những bức tượng Quan Hoàng Mười không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo mà còn là biểu tượng sâu sắc về tôn nghiêm và truyền thống lịch sử. Những bức tượng này thể hiện sự tôn vinh đối với danh nhân vĩ đại, là minh chứng cho sức mạnh văn hóa và lòng tôn kính đối với tín ngưỡng dân gian. Hãy cùng Phúc Lâm khám phá top 3 mẫu tượng Quan Hoàng Mười đẹp mắt tại Sơn Đồng, một trong những vị Quan Hoàng có vị thế và vai trò quan trọng trong Thập Vị Quan Hoàng.
Top 3 mẫu tượng Quan Hoàng Mười đẹp mắt tại Sơn Đồng
Tượng Quan Hoàng Mười là những tác phẩm điêu khắc tinh xảo, được thợ thủ công có kinh nghiệm lâu năm chăm chút khắc tạo. Sự tinh tế và kỹ năng tài hoa của họ đã tạo ra những tác phẩm đẹp mắt.
Trong các bức tượng miêu tả Quan Hoàng Mười, ông thường được tái hiện trong trang phục quý tộc, với chi tiết thêu chữ thọ. Trên đầu ông, thường đội một chiếc khăn xếp, thắt dây vàng và trâm cài tóc màu vàng.
Phần lớn các tượng Quan Hoàng Mười được chế tác từ gỗ mít và được trang trí bằng áo màu vàng có họa tiết rồng uốn lượn tạo thành hình chữ thọ. Mặc dù chung một hình ảnh, mỗi tượng có thể khác nhau về dáng ngồi và tư thế. Mỗi nghệ nhân đều tạo ra từng bức tượng theo yêu cầu và mong muốn cụ thể của khách hàng.
Gỗ mít thường được ưa chuộng để làm chất liệu chính cho việc chế tạo tượng Quan Hoàng Mười. Điều này bởi vì gỗ mít có độ bền cao, dễ khắc và ít bị biến dạng sau thời gian sử dụng. Bề mặt của tượng thường được bảo vệ bằng lớp sơn son thếp vàng, tạo nên sự độc đáo và thu hút, đồng thời thể hiện phong cách và phẩm chất của Quan Hoàng Mười.
Tượng Ông Hoàng Mười Sơn Thếp mẫu 1
Tượng Ông Hoàng Mười Sơn Thếp mẫu 2
Xem chi tiết và đặt mua Tượng Ông Hoàng Mười Sơn Thếp mẫu 1,2
Tượng Ông Hoàng Mười trong bộ tượng Tượng Ông Hoàng Bảy – Ông Hoàng Mười
Xem chi tiết và đặt mua Tượng Ông Hoàng Bảy – Tượng Ông Hoàng Mười
Tìm hiểu về Tín ngưỡng Thờ Mẫu và Quan Hoàng Mười
Tìm hiều về Tín ngưỡng Thờ mẫu
Tín ngưỡng Thờ mẫu là gì?
Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam, hay Đạo Mẫu, là một truyền thống tôn giáo có nguồn gốc sâu sắc trong lịch sử và văn hóa Việt Nam. Nó tập trung vào sự tôn vinh và tôn thờ các thần linh nữ tính như Nữ thần, Thánh Mẫu, Thánh Cô, Mẫu tam phủ và tứ phủ, mặc dù chúng không hoàn toàn giống nhau về quyền lực, vị trí, và cấp bậc.
Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam phản ánh lòng tôn kính đối với hình tượng Mẹ với quyền năng sinh sôi, che chở và bảo vệ con người. Sự tôn thờ này thường đượm bóng dáng của người mẹ, nơi mà phụ nữ Việt Nam đã đặt ước mong giải thoát khỏi những bức tường ngăn cản, những ràng buộc của xã hội truyền thống.
Thánh Bản mệnh cũng được coi là vị thần lãnh đạo, hướng dẫn người tu đạo đến với Mẹ – Đấng Tối cao trong Đạo Mẫu Việt Nam, hay Hoàng Thiên Tiên Thánh Giáo, một khía cạnh quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam.
Đạo Mẫu không chỉ là một nét văn hóa truyền thống mà còn là nơi mà người dân tìm kiếm sự an ủi, hy vọng và lòng tin vào sức mạnh che chở của Mẹ Thế gian.
Tam Phủ, Tứ Phủ là gì?
Tam Phủ là một khái niệm trong tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam, bao gồm ba phủ chính: Thiên Phủ, Nhạc Phủ, và Thủy Phủ (còn được gọi là Thoải Phủ). Đây là ba vị thần được tôn kính với vai trò đặc biệt, chịu trách nhiệm quản lý và bảo vệ các khía cạnh tự nhiên quan trọng trong vũ trụ.
Thiên Phủ đại diện cho các vị thần cai quản bầu trời, kiểm soát các hiện tượng thiên nhiên như mưa, gió, sấm chớp.
Nhạc Phủ tập trung vào việc bảo vệ và quản lý các khu rừng núi, ban cho con người phúc lộc, cải cách và sự giàu có từ đó.
Thủy Phủ (hoặc Thoải Phủ) thường gắn liền với các vị thần thống trị đất đai ven sông, hồ, hỗ trợ cho nghề trồng trọt và ngư nghiệp.
Tứ Phủ là mở rộng khái niệm của Tam Phủ bằng cách bổ sung thêm một phủ nữa, là Địa Phủ. Đây là phủ quản lý đất đai, được xem là nguồn gốc và nơi sinh sống của mọi loài sống trên trái đất.
Trong lễ thờ Mẫu, người ta thường tập trung thờ ba thần của Tam Phủ, tức Thiên Phủ, Nhạc Phủ, và Thủy Phủ, được đại diện bởi ba vị thánh mẫu chính:
- Mẫu Đệ Nhất, hay Mẫu Thượng Thiên, đại diện cho Thiên Phủ – vị thần quản lý bầu trời và các hiện tượng thiên nhiên.
- Mẫu Đệ Nhị, còn gọi là Mẫu Thượng Ngàn, đại diện cho Nhạc Phủ – vị thần bảo vệ rừng núi và ban phúc lộc cho con người.
- Mẫu Đệ Tam, hay Mẫu Thoải, đại diện cho Thoải Phủ – vị thần chăm sóc và hỗ trợ cho nghề nghiệp liên quan đến nước và sông ngòi.
Ngoài ra, còn có Mẫu Đệ Tứ, hay Mẫu Địa, đại diện cho Địa Phủ, nhưng thường ít được thờ phượng hơn và thường được thờ tại các nơi quàn tụ của các linh hồn đã khuất.
Hệ thống Tứ Phủ ở miền Bắc
Tứ phủ ở miền Bắc
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ là một hình thức tôn kính người mẹ với hình ảnh một thần linh hóa thân trong các vùng trời, sông nước, rừng núi. Được phát triển mạnh mẽ, nguồn gốc của các vị thần trong hệ thống điện thần tam phủ không chỉ đến từ người Việt mà còn từ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam như người Mường, Tày, Nùng, Dao và những nhóm khác. Đạo Mẫu Tứ Phủ tập trung chủ yếu vào việc tôn vinh phúc thần, và các tín đồ thường tập trung thờ cúng quanh các vị thần này.
Hệ thống thần linh trong Đạo Mẫu Tứ Phủ rất đa dạng, với vị thần cao nhất và chủ chốt là Ngọc Hoàng Thượng Đế, Tứ Phủ Thánh Mẫu. Tiếp sau đó là các vị thần như Minh Vương, Động Đình Bát Hải Long Vương, và Tản Viên Sơn Thánh, mỗi người chủ trách một lãnh vực cụ thể như Âm Tào Địa Phủ, Thủy vực, Đất đai và rừng lâm sơn.
Trong hệ thống này, Tứ Phủ Thánh Mẫu được tôn thờ với các danh hiệu căn cứ theo cách cúng chính thức, bao gồm Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên, Mẫu Đệ Nhị Nhạc Tiên, Mẫu Đệ Tam Thuỷ Tiên và Mẫu Đệ Tứ Địa Tiên.
Ngoài ra, còn có Ngũ Vị Tôn Quan như Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên, Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn, Quan Lớn Đệ Tam Thoải Phủ, Quan Lớn Đệ Tứ Địa Phủ và Quan Lớn Đệ Ngũ Giám Sát.
Các vị Thánh trong Tứ Phủ Thánh Chầu, Thánh Hoàng và Thánh Cô cũng được tôn thờ với đủ loại danh hiệu và căn cứ theo các nghi thức cúng. Có cả vị thần như Cô Đôi Thượng Ngàn, Hoàng Bơ Thoải, Cậu Hoàng Bơ, cùng với nhiều vị thần khác được thờ trong hệ thống này.
Năm ông hổ Thần Tướng, Than Xà Bạch Xà Thần Tướng cũng được thần linh thờ cúng để bảo vệ các đền điện và giúp Mẫu bảo vệ năm phương.
Ngoài những vị thần phổ biến, còn có nhiều vị thần khác được tín đồ tôn thờ, như Chúa Thác Bờ, Bà Chúa Năm Phương và một số vị thần linh khác tại các địa phương. Những vị thần này thường ít được tín đồ thờ phụng hoặc chỉ được tôn thờ tại một số địa phương cụ thể.
Tìm hiểu về Quan Hoàng Mười
Quan Hoàng Mười là ai?
Quan Hoàng Mười, hay còn được biết đến là Ông Mười Nghệ An hoặc Thánh Quan Hoàng Mười, theo truyền thuyết, là con của Vua Cha Bát Hải Động Đình, một thần tiên tại Đế Đình, vùng Đào Nguyên. Ông được xem là một vị thần giảng trần xuống trần gian để giúp đỡ và bảo vệ dân chúng.
Thông tin về thân thế của Ông Mười khi xuống thế tục có nhiều phiên bản khác nhau. Ở vùng Nghệ Tĩnh, ông được xem là hiện thân của Tướng Quân Nguyễn Xí. Một số tài liệu ghi chép cho rằng ông có thể là hiện thân của Tướng Lê Khôi, người có mối quan hệ họ hàng và từng tham gia vào cuộc kháng chiến chống lại quân Minh trong giai đoạn kháng chiến kéo dài mười năm dưới thời vua Lê Lợi.
Một phiên bản khác cũng đề cập đến việc Quan Hoàng Mười giảng xuống thế tục là Uy Minh Vương Lý Nhật Quang, con trai của Vua Lý Thái Tổ, người cai trị châu Nghệ An.
Những dữ kiện và tài liệu về thân thế của Ông Mười khi hạ phàm không hoàn toàn thống nhất, điều này tạo ra nhiều truyền thuyết và khía cạnh khác nhau trong việc hiểu về danh tính và đóng góp của ông trong lịch sử cũng như trong tín ngưỡng và văn hóa dân gian.
Thần tích
Có nhiều thần tích khác về Quan Hoàng Mười, mỗi câu chuyện đều kể về việc ông giáng thế và hiện thân dưới nhiều hình tượng khác nhau như:
- Quan Hoàng Mười giáng thế được coi là Lý Nhật Quang.
- Quan Hoàng Mười giáng thế được cho là Nguyễn Xí.
- Quan Hoàng Mười giáng thế được tin là Lê Khôi.
- Quan Hoàng Mười giáng thế được tưởng là Nguyễn Duy Lạc.
Mỗi thần tích đều có những phiên bản khác nhau, mô tả về việc Quan Hoàng Mười giáng thế và hiện thân dưới danh xưng và hình ảnh khác nhau trong lòng truyền thống và tín ngưỡng dân gian.
Câu chuyện về Quan Hoàng Mười, hay còn gọi là Ông Mười Củi, có một truyền thuyết rất được lưu truyền ở Hà Tĩnh và Nghệ An. Ông được mô tả là một tướng giỏi, người đã có công trong việc giúp vua dẹp giặc Minh. Sau đó, ông được giao trách nhiệm trấn giữ đất Nghệ An và Hà Tĩnh – quê hương của mình.
Trong truyền thuyết, Ông Mười được miêu tả là người tài năng, đức vẹn, và văn võ song toàn. Tuy là một vị tướng xông pha chinh chiến, ông cũng rất hào hoa phong nhã, giỏi viết văn và thơ phú. Người dân và cả tiên nữ trong thiên giới đều kính trọng và yêu mến ông.
Theo truyền thuyết, sau khi hoàn thành sứ mệnh của mình, ông được giao trọng trách trấn thủ đất Nghệ Tĩnh, ngự tại phủ Nghệ An. Ông được tôn vinh bởi lòng kính ngưỡng của nhân dân với tư cách là con thứ mười của Vua Cha, cũng như với phẩm chất và thành tựu của mình.
Đền thờ Quan Hoàng Mười, hay còn gọi là Đền Chợ Củi, là nơi người ta tin rằng ông trở về và hóa thân thành thần linh. Ngày ông giáng sinh, tức ngày 10/10 âm lịch, được coi là ngày lễ quan trọng nhất của ông. Trong dịp này, du khách từ khắp nơi tập trung về đền để chiêm bái và cầu tài cầu lộc.
Sự tích về Quan Hoàng Mười là một phần quan trọng của văn hóa và tín ngưỡng dân gian ở vùng đất Nghệ An – Hà Tĩnh, nơi mà người dân vẫn giữ gìn và tôn vinh truyền thống của mình.
Đền thờ
Đền thờ Quan Hoàng Mười có nhiều nơi tưởng nhớ khắp từ Bắc tới Nam. Trong số đó, có những địa điểm nổi bật như Đền Chợ Củi ở Hà Tĩnh, Mỏ Hạc Linh Từ ở Nghệ An và Đền Dinh Đô Quan Hoàng Mười ở Hà Tĩnh.
- Đền Chợ Củiở xã Xuân Hồng, Hà Tĩnh, là điểm thập phương nổi tiếng thu hút đông đảo du khách đến chiêm bái và cầu mong phúc lộc. Nơi này được xem là nơi Quan Hoàng Mười giáng thế và hóa thân sau khi về từ sông Lam, núi Hồng Lĩnh, quê hương của ông.
- Mỏ Hạc Linh Từở Nghệ An, được xây dựng từ thời hậu Lê, với ba toà chính: Thượng điện, Trung điện và Hạ điện. Lăng mộ Quan Hoàng Mười được cho là nằm tại đây, được truyền kỳ rằng đây chính là lăng mộ của Nguyễn Duy Lạc, một hiện thân của Quan Hoàng Mười.
- Đền Dinh Đô Quan Hoàng Mười ở Hà Tĩnh đã được khánh thành vào năm 2014 tại phường Trung Lương, thị xã Hồng Lĩnh. Cùng với việc phục dựng, nhiều tài liệu cũng kể lại về đền cả này, xây dựng từ thời Nhà Lý vào khoảng năm 1060, tọa lạc gần sông La và sông Lam, được biết đến với tên gọi “Mỏ Hạc Linh Từ”.
Kết thúc bài viết này, hy vọng rằng việc khám phá về top 3 mẫu tượng Quan Hoàng Mười đã mang lại cho bạn cái nhìn toàn diện về sự đa dạng và vẻ đẹp nghệ thuật của những tác phẩm này. Từ những hình tượng phong phú này, chúng ta có cơ hội thấu hiểu sâu hơn về tín ngưỡng thờ Mẫu cũng như văn hóa tâm linh của người Việt. Sự lựa chọn mẫu tượng phù hợp không chỉ dựa trên vẻ đẹp mà còn là sự kết hợp giữa giá trị văn hóa, ý nghĩa tâm linh và sự thích nghi với không gian cũng như mục đích sử dụng. Hy vọng rằng thông qua việc tìm hiểu sâu hơn về những tượng điêu khắc này, bạn sẽ có được lựa chọn phù hợp và mang ý nghĩa đặc biệt trong không gian sống của mình.