Tìm hiểu về sự tích, ngày tiệc và những thông tin khác về Chầu Mười Đồng Mỏ

Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam – Tứ Phủ, Chầu Mười Đồng Mỏ là một phần của hệ thống linh thiêng này, một linh hồn vô cùng quan trọng đối với những ai tín ngưỡng Phật giáo và Đạo Mẫu. Được xem là vị Thành Chầu thứ 10 trong hàng Thập Nhị Vị Chầu Bà, Chầu Mười Đồng Mỏ không chỉ là biểu tượng của sức mạnh tinh thần mà còn là biểu tượng của sự bảo vệ và hỗ trợ cho con người trong cuộc sống đầy gian khó.

Sự tích về Chầu Mười

Trong hư cấu lịch sử của dân tộc Việt Nam, sự tích về Chầu Mười Đồng Mỏ là một câu chuyện kinh điển về lòng dũng cảm, sự hy sinh vì tổ quốc.

Chầu Mười, một người con của dân tộc Tày, từ thuở nhỏ đã sống trong bóng đao và hồn cung của gia đình truyền thống ở đất Mỏ Ba, Lạng Sơn. Dưới triều đại của vị vua hiền lành Lê Thái Tổ Trung Hưng, khi giặc Minh xâm nhập biên giới, Chầu Mười không ngần ngại nắm lấy vũ khí, hùng cường dẫn đầu các dân tộc ở Đồng Mỏ, tụ hợp lực lượng, và dũng mãnh đánh đuổi kẻ thù.

Với tài nghệ quân sự và lòng yêu nước sâu sắc, Chầu Mười nhanh chóng chiếm được lòng tin của vua Lê Thái Tổ. Ông vua tin tưởng ủy thác cho Chầu nhiệm vụ trấn giữ các châu, cửa ải Chi Lăng – một điểm chiến lược quan trọng trên tuyến biên giới phía Bắc.

Tại vùng Mỏ Ba, Chầu Mười không chỉ là một chỉ huy quân đội xuất sắc mà còn là một nhà lãnh đạo có tầm nhìn. Bà giúp dân thành lập các xóm ấp, làng bản, và dạy dỗ họ kỹ năng làm ăn, sản xuất. Sự tận tâm của Chầu Mười đã khiến mọi người, từ già đến trẻ, từ xa đến gần, đều mến phục và tôn trọng.

Trận quyết chiến tại Chi Lăng, Xương Giang, là bước ngoặt trong sự nghiệp của Chầu Mười. Trong cuộc đối đầu cam go này, Chầu Mười đã mạnh mẽ lập chiến công, đánh bại tướng giặc Liễu Thăng, một trong những lãnh đạo của phe Minh. Tuy nhiên, sự hy sinh của Chầu Mười đã được viết nên trong hồi ký của lịch sử, bà đã hy sinh để bảo vệ đất nước vào cuối mùa thu, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng nhân dân.

Để tưởng nhớ công lao của Chầu Mười, nhân dân đã xây dựng đền thờ tại Mỏ Ba, Lạng Sơn, mang tên Mỏ Ba Linh Từ – một biểu tượng vĩnh cửu cho lòng trung kiên và sự hy sinh của vị nữ tướng tài ba này.

Ngày tiệc

Câu chuyện về ngày tiệc của Chầu Mười, dù được truyền miệng qua nhiều thế hệ và ghi chép trong nhiều tư liệu khác nhau, vẫn gây ra sự nghi ngờ và tranh cãi trong việc xác định ngày chính xác. Tuy nhiên, dựa trên những tài liệu lịch sử và huyền tích, có thể đưa ra một suy luận khá hợp lý về ngày tiệc của Chầu Mười.

Trong các nguồn tài liệu, nhất là Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, một trong những tác phẩm lịch sử quan trọng của Việt Nam, đã ghi nhận sự kiện trận đánh ở Chi Lăng diễn ra vào ngày 20/9. Đây là trận đánh quyết định mà Chầu Mười đã hy sinh để tiêu diệt tướng giặc Liễu Thăng, một trong những bậc lãnh đạo của phe Minh. Trận đánh này đã được coi là một trong những mốc  quan trọng trong cuộc chiến chống giặc và được ghi nhận rộng rãi trong lịch sử dân tộc.

Ngoài ra, theo Huyền Tích Chi Lăng Xương Giang, một nguồn tài liệu quan trọng khác, cũng xác định ngày 20/9 là ngày mà Chầu Mười đã hy sinh và trở thành vị thần thánh được tôn kính. Trong huyền tích này, cũng mô tả cụ thể về cách mà Chầu Mười đã hy sinh trong trận đánh tại Chi Lăng, và việc này cũng được liên kết với ngày 20/9.

Thêm vào đó, trong bản văn về Chầu Mười, cũng có một đoạn mô tả về sự kiện cuối thu, khi nhân dân tưởng nhớ công lao của Chầu Mười và xây dựng đền thờ tại Mỏ Ba. “Cuối thu” ở đây thường được hiểu là vào cuối tháng 9, điều này cũng phù hợp với ngày 20/9 như đã được ghi nhận trong các nguồn tài liệu khác.

Dựa vào những dẫn chứng trên, có thể kết luận rằng ngày tiệc của Chầu Mười chính xác là ngày 20/9 âm lịch. Các sự kiện lịch sử và huyền tích đều điều chỉnh về một ngày duy nhất, tạo nên sự nhất quán và tin cậy trong việc xác định ngày này.

Hầu giá

Trong nghi lễ và tín ngưỡng của người dân tộc ở đất Lạng Sơn, việc ngự đồng Chầu Mười là một phần quan trọng trong các dịp lễ hội hoặc các nghi lễ tôn vinh vị thần này.

Trong hình ảnh ngự đồng, Chầu Mười thường được mô phỏng mặc áo vàng, tượng trưng cho sự quý phái và uy nghi của vị thần. Đôi khi, Chầu Mười cũng được thể hiện với một tay nắm kiếm, biểu tượng cho sự dũng mãnh và sức mạnh của vị thần trong việc bảo vệ và hỗ trợ nhân dân. Tuy nhiên, tay còn lại thường được thể hiện múa cờ lệnh hoặc mồi, tượng trưng cho việc Chầu Mười dẫn dắt và hướng dẫn quân đội trong trận mạc.

Khi ngự đồng, Chầu Mười thường xuất hiện trong những buổi lễ trọng đại, khiến không khí trở nên trang trọng và uy nghi. Hình ảnh của vị thần này là biểu tượng của sức mạnh tinh thần, cũng là niềm tin và lòng kính trọng của người dân đối với một biểu tượng linh thiêng của quê hương.

Đền thờ

Đền thờ Chầu Mười Đồng Mỏ, hay còn được biết đến với tên gọi Đền Mỏ Ba Linh Từ, là một di tích tôn nghiêm được lập ngay sát cửa ải Chi Lăng, nơi mà Chầu Mười từng trấn giữ và hy sinh trong cuộc chiến chống giặc xâm lược năm xưa. Đền này nằm tại xã Mỏ Ba, thị trấn Đồng Mỏ, Lạng Sơn, được xây dựng trên một ngọn núi cao. Đền Chầu Mười Đồng Mỏ là nơi tôn vinh vị thần này, cũng là biểu tượng của lòng kính trọng và tôn nghiêm đối với những người anh hùng đã hy sinh vì đất nước. Việc lập đền tại nơi Chầu Mười từng trấn giữ và hy sinh là một biểu hiện rõ ràng của lòng tri ân và tưởng nhớ từ nhân dân địa phương.

Vị trí đặt đền gần cửa ải Chi Lăng cũng mang ý nghĩa đặc biệt, là biểu tượng của sự gắn bó với lịch sử và vị thế chiến lược của vùng đất này trong quá khứ. Việc lập đền tại địa điểm này cũng như việc tạo ra một khu di tích lịch sử, là nơi mà du khách và những người tìm hiểu về lịch sử có thể đến thăm và tưởng niệm.

Đền Chầu Mười Đồng Mỏ không chỉ là một nơi thờ phụng mà còn là biểu tượng của lòng kính trọng và tôn nghiêm đối với những anh hùng dũng cảm của dân tộc. Đây là điểm đến đầy ý nghĩa và tinh thần cho những ai muốn tìm hiểu và tôn vinh lịch sử vĩ đại của đất nước.

Sắm lễ

Khi sắm lễ cho Chầu Mười Đồng Mỏ, mỗi con hương, đệ tử đến đền Chầu Mười Đồng Mỏ (Đền Mỏ Ba) thường mang theo một mâm lễ trang trọng, đầy đủ hương hoa và phẩm quả, hy vọng rằng Chầu sẽ chứng giáng phù hộ và độ trì cho gia quyến của họ, mang lại bình an, sức khỏe, tài lộc, và thuận lợi trong cuộc sống và công việc.

Mâm lễ dâng ban thờ Chầu Mười Đồng Mỏ thường bao gồm các món như một đĩa hoa tươi thắm, một đĩa quả với nhiều loại quả khác nhau, cơi trầu, quả cau, cút rượu, xôi thịt, thẻ hương, giấy tiền, và thậm chí là một cánh sớ. Mỗi món đều được sắp xếp một cách cẩn thận và tôn trọng, thể hiện sự tôn kính và lòng thành của người dâng lễ.

Dù mâm lễ có thể không lớn và quả không to, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là lòng tôn kính và sự thành tâm. Mọi người tin rằng, không cần phải đầy đủ hoa màu và quả ngọt, chỉ cần lễ bạc từ trái tim sẽ làm cho Chầu cảm nhận và chứng giáng cho họ.

Việc sắm lễ cho Chầu Mười Đồng Mỏ không đơn thuần là một nghi lễ truyền thống mà còn là một phương thức thể hiện lòng tin và sự kính trọng đối với vị thần này, là một phần không thể thiếu trong nền văn hóa tâm linh của người dân tộc Việt Nam.

Trong lòng mỗi người Việt Nam, Chầu Mười Đồng Mỏ là một biểu tượng tinh thần không thể thiếu trong văn hóa tâm linh của dân tộc. Việc tìm hiểu về Chầu Mười Đồng Mỏ giúp ta hiểu rõ về một đời sống huyền bí, hiểu về sự kính trọng, lòng thành và lòng tin của con người. Dù đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử, tôn giáo hay văn hóa, Chầu Mười vẫn là một biểu tượng vững chắc, luôn hiện diện trong lòng mỗi người dân Việt.

Tìm hiểu thêm về các vị Chầu Bà khác TẠI ĐÂY!!!